Er zijn twee veelvoorkomende verkeerde benamingen over Monet. De eerste is dat Monets schilderijen als impressionist spontaan werden gemaakt. Monet bestudeerde zijn onderwerpen aandachtig, plande zijn schilderijen en werkte hard om zijn resultaten te bereiken. Hij schilderde vaak een serie van hetzelfde onderwerp om de veranderende effecten van het licht vast te leggen, en wisselde doeken naarmate de dag vorderde.
De tweede is dat alle schilderijen van Monet op locatie zijn gemaakt. In feite zijn er veel geschilderd of afgewerkt in zijn atelier. Monet wordt als volgt geciteerd: "Of mijn uitzicht op de kathedraal, mijn uitzicht op Londen en andere doeken naar het leven zijn geschilderd of niet, is niemands zaak en van geen enkel belang."1
Kleuren in het palet van Monet
Monet gebruikte een vrij beperkt palet, waarbij bruin en aardekleuren werden uitgebannen en in 1886 was ook zwart verdwenen. Op de vraag in 1905 welke kleuren hij gebruikte, zei Monet: "Het gaat erom te weten hoe je de kleuren moet gebruiken, waarvan de keuze uiteindelijk een kwestie van gewoonte is. Hoe dan ook, ik gebruik vlokwit, cadmiumgeel, vermiljoen, diepe meekrap, kobaltblauw, smaragdgroen en dat is alles."
Volgens James Heard in zijn boek Verf als Monet, Uit analyse van Monets schilderijen blijkt dat Monet deze negen kleuren gebruikte:
- Loodwit (modern equivalent = titaanwit)
- Chroomgeel (modern equivalent = cadmiumgeel licht)
- Cadmium geel
- Viridisch groen
- smaragdgroen
- Franse ultramarijn
- Kobalt blauw
- Meekrap rood (modern equivalent = alizarine karmozijnrood)
- Vermiljoen
- Ivoorzwart (maar alleen als je een Monet van vóór 1886 kopieert)
Het palet is een voorbeeld van een beperkt palet, gebruikt door veel schilders, van een warme en koele van elke primaire kleur, samen met wit. Sommige schilders, zoals Monet, zullen ook vaak de secundaire kleur, groen, toevoegen om het gemakkelijker te maken landschapsgroenten mengen, en te gebruiken om te mengen met alizarine crimson om een chromatisch zwart. (Voor meer informatie over de kleuren die de impressionisten voor schaduwen gebruikten, zie: welke kleur schaduwen zijn.)
Monets gebruik van een lichte ondergrond
Monet schilderde op canvas dat een lichte kleur had, zoals wit, heel lichtgrijs of heel lichtgeel, en gebruikte ondoorzichtige kleuren. Een close-up studie van een van Monets schilderijen zal laten zien dat kleuren vaak rechtstreeks uit de tube of gemengd op het doek werden gebruikt. Maar dat hij ook kleuren door elkaar schudde - met dunne, gebroken verflagen waardoor de onderste kleurlagen doorschijnen.
Monet bouwde textuur op door middel van zijn penseelstreken, die variëren van dik tot dun, met kleine lichtpuntjes, contouren toevoegend voor definitie en kleurharmonieën, werkend van donker naar licht.
Schilderijen uit de serie van Monet
Monet schilderde veel onderwerpen keer op keer, maar elk van zijn serie schilderijen is anders, of het nu een schilderij van een waterlelie of een hooiberg is.
In oktober 1890 schreef Monet een brief aan de kunstcriticus Gustave Geffroy over de serie hooibergen die hij schilderde, waarin hij zei: "Ik ben er hard in, koppig werkend aan een reeks verschillende effecten, maar in deze tijd van het jaar gaat de zon zo snel onder dat het onmogelijk is om het bij te houden... hoe verder ik kom, hoe meer ik zie dat er heel wat werk verzet moet worden om weer te geven wat ik zoek: 'instantaneity', de 'envelop' vooral, hetzelfde licht verspreid over alles... Ik ben steeds meer geobsedeerd door de noodzaak om weer te geven wat ik ervaar, en ik bid dat ik nog een paar goede jaren voor me zal hebben, want ik denk dat ik enige vooruitgang in die richting kan boeken..."3
Het schilderij van hooibergen dat in dit artikel wordt getoond, maakt deel uit van een reeks schilderijen waaraan Monet werkte vanaf eind augustus 1890, een jaar lang dag in dag uit terugkeren naar hetzelfde veld en onderwerp om de effecten van licht op verschillende tijdstippen van de dag te bestuderen en seizoenen.
Bijgewerkt door Lisa Marder.
_________________________
Referenties:
1. Monet's jaren in Giverny, p28, Metropolitan Museum of Art, New York 1978.
2. Monet door hemzelf, blz. 196, onder redactie van Richard Kendall, MacDonald & Co, Londen, 1989.
3. Monet door hemzelf, p172, onder redactie van Richard Kendall, MacDonald & Co, Londen, 1989.
