Als je een beetje over de Japanse taal weet, weet je dat misschien ook wel san is een veel voorkomende eretitel. Het is dan ook geen verrassing om te horen dat het Japanse woord voor grootvader is ojiisan. De informele term, zoals je je eigen grootvader zou noemen, is sofu.
Sommige Japanse kinderen noemen hun grootouders Jiji (van ojiisan) en Baba (van obaasan, Japans voor oma).
Het bijna identieke woord ojisan betekent oom.
In tegenstelling tot veel andere Aziatische culturen, hebben de Japanners geen verschillende namen voor moederlijke en vaderlijke grootouders.
Grootvaders in de traditionele Japanse cultuur
In de traditionele Japanse cultuur zijn genderrollen vrij strikt gedefinieerd. Vaders zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van hun gezin en maken vaak lange dagen om dit te doen. Dat laat de moeders met de verantwoordelijkheid om voor kinderen te zorgen en vaak voor oudere familieleden, wat is een zeer belangrijke verantwoordelijkheid zoals in de meeste Aziatische culturen. Bovendien moeten Japanse moeders de opvoeding van hun kinderen beheren, ze naar de best mogelijke scholen brengen en ervoor zorgen dat ze goed presteren.
Japan had jarenlang een pensioenleeftijd van 55 jaar. Veel grootvaders, die het opvoeden van hun eigen jonge kinderen hadden gemist, hadden zo de kans om bij hun kleinkinderen te zijn en een band met hen op te bouwen, waarbij ze vaak hielpen met babysitten.
Modernisering heeft een impact gehad op de Japanse familiecultuur, met meer vrouwen die een baan hebben. De pensioengerechtigde leeftijd is ook verhoogd, dus sommige grootvaders moeten even wachten voordat ze zich kunnen concentreren op het grootouderschap.
Het belang van uitgebreide familie
De Japanners hebben een concept genaamd d.w.z, wat ruwweg kan worden vertaald als uitgebreide familie of 'voortgezette familie'. De familiestructuur omvat meerdere generaties en is zeer hiërarchisch. Het benadrukt ook familieleden die een woning delen of heel dicht bij elkaar wonen. Een Japans gezegde zegt dat volwassen kinderen niet zo ver van hun ouders mogen wonen dat ze geen kom hete soep voor ze kunnen dragen. Gezien het lastige karakter van het vervoeren van een kom soep en de snelheid waarmee deze afkoelt, betekent dat dat de generaties vrij dicht op elkaar moeten leven!
Traditioneel ontlenen Japanse families hun structuur aan de mannelijke kant. Gedurende vele jaren, onder het systeem dat bekend staat als eerstgeboorterecht, werden zowel bezittingen als verantwoordelijkheden overgedragen van de vader op de oudste zoon. Toen vrouwen trouwden, werden ze een deel van dat van hun man d.w.z, of uitgebreide familie. Andere zonen dan de oudste zoon moesten hun weg in de wereld zoeken en verlieten vaak het ouderlijk huis om elders hun geluk te zoeken.
In de moderne tijd houden sommige Japanners zich nog steeds aan het eerstgeboorterecht en andere traditionele praktijken. Anderen hebben modernere manieren aangenomen.
Japans in de Verenigde Staten
Japanners die naar de Verenigde Staten komen, moeten zich aanpassen aan een totaal andere cultuur. Ze zijn succesvol geweest in veel verschillende loopbaangebieden en in veel geografische gebieden. In die zin zijn ze geassimileerd in de Amerikaanse cultuur, maar hebben ze veel van hun traditionele waarden behouden.
De Japanse samenleving is van oudsher een zeer groepsgerichte samenleving. Dit kenmerk kon worden waargenomen bij de vroege immigrantengroepen, die vaak hun middelen bundelden om elkaar te helpen slagen. De discriminatie waarmee Japanners in de Verenigde Staten werden geconfronteerd, met als hoogtepunt de interneringskampen van de Tweede Wereldoorlog, heeft waarschijnlijk bijgedragen aan het voortbestaan van dit groepsgevoel. Zelfs vandaag de dag behoren veel Japanners tot wat bekend staat als "vrijwillige verenigingen" of gewoon verenigingen. Deze organisaties behouden de Japanse cultuur en bestrijden discriminatie. In het tijdperk na de Tweede Wereldoorlog werkten deze groepen om herstelbetalingen te krijgen voor degenen die de Japanse interneringskampen hadden overleefd. Hun inspanningen werden beloond in 1988, toen president Ronald Reagan de Civil Liberties Act ondertekende, die een officiële verontschuldiging bevatte en financiële compensatie bood aan overlevenden.
Japanse spreekwoorden
Grootouders in de meeste landen staan bekend om het verspreiden van wijsheid. De wijsheid van Japanse grootvaders neemt een aantal interessante vormen aan.
Yoji jukugo is de naam gegeven aan idioom bestaande uit vier karakters. Je kunt dit niet zien aan de Engelse vertaling, maar elk idioom bestaat uit vier kanji-tekens. Vaak kan het een uitdaging zijn om de betekenis van de vier karakters te extraheren:
- "Tien personen, tien kleuren." Dit idioom wijst eenvoudig op de ongelooflijke verscheidenheid van mensen.
- "Niet zien is een bloem." De Japanners gebruiken "bloem" als symbool van schoonheid en verbeelding. In deze context betekent het gezegde dat dingen die door de verbeelding worden verzonnen, mooi zijn.
- "Zwak vlees; sterk eten." De zwakken zullen worden verslonden door de sterken.
Sommige Japanse spreekwoorden zijn niet beperkt tot vier tekens. Veel echo sentimenten gevonden in andere talen. De Japanners zeggen bijvoorbeeld: "Het kind van een kikker is een kikker." Amerikanen zouden zeggen: "De appel valt niet ver van de boom", of "Zo vader, zo zoon." De Japanners zeggen "Val zeven keer sta acht keer op." Dit is hetzelfde gevoel als: "Als het je in het begin niet lukt, probeer het dan opnieuw."
Andere spreekwoorden zijn uniek Japans. Een Japanse grootvader kan bijvoorbeeld verwijzen naar: "een eend die een prei draagt." Dit is een symbool van geluk, aangezien het traditionele recept voor eendensoep prei vereist, dus het is een geluk om zowel een eend als een prei tegen te komen. Leuk weetje om te delen met de kleinkinderen: een van de originele Pokemon, Farfetch'd genaamd, is een eend die een prei draagt.
