Kunst is lang een manier geweest om gevoelens te kanaliseren en emotionele genezing teweeg te brengen. Veel kunstenaars ervaren een tijd van stress en verdriet als een creatieve tijd waarin ze hun emoties kunnen kanaliseren in krachtige beelden van universeel menselijk lijden. Ze zijn in staat om verontrustende beelden van oorlog, honger, ziekte en trauma om te zetten in aangrijpende en zelfs prachtige schilderijen die een leven lang in de ziel resoneren, waardoor de kijker gevoeliger en meer betrokken is bij medemensen en de wereld.
Picasso's Guernica
Een voorbeeld van een schilderij dat wereldwijd bekend staat om zijn uitdrukking van lijden en vernietiging is Pablo Picasso's Guernica schilderij, waarin Picasso het verdriet en de woede kanaliseren die hij voelde over de willekeurige bombardementen en virtuele vernietiging door de nazi's in 1937 van een klein Spaans dorp. Dit schilderij raakte mensen over de hele wereld zo dat het een van de krachtigste anti-oorlogsschilderijen in de geschiedenis is geworden.
Rembrandt
Andere schilders hebben portretten geschilderd van mensen die ze hebben liefgehad en verloren. De Nederlandse schilder Rembrandt van Rijn (1606-1669) was iemand die veel verlies leed. Volgens Ginger Levit in "Rembrandt: schilder van verdriet en vreugde,"
Het waren de beste tijden in het 17e-eeuwse Holland - bekend als de Nederlandse Gouden Eeuw. De economie bloeide en rijke kooplieden bouwden herenhuizen langs de Amsterdamse grachten en installeerden luxe meubels en schilderijen. Maar voor Rembrandt van Rijn (1606-1669) werden het de slechtste tijden: zijn mooie, geliefde, jonge vrouw Saskia stierf op 30-jarige leeftijd, evenals hun drie kinderen. Alleen zijn zoon Titus, die later zijn dealer werd, overleefde.
Daarna bleef Rembrandt mensen van wie hij hield verliezen. De plaag van 1663 greep zijn geliefde minnares, en toen werd ook Titus op 27-jarige leeftijd in 1668 door een plaag getroffen. Rembrandt zelf stierf pas een jaar later. Tijdens deze donkere periode van zijn leven bleef Rembrandt schilderen wat voor hem het meest persoonlijk was, niet voldoen aan de verwachtingen van de dag, zijn lijden en verdriet kanaliseren in krachtig en suggestief schilderijen.
Volgens Neil Strauss in zijn artikel in de New York Times "De uitdrukking van verdriet en de kracht van kunst,"
In de kunst van Rembrandt is verdriet een seculiere en spirituele emotie. In de tientallen zelfportretten die hij bijna een halve eeuw schilderde, ontwikkelt verdriet zich als een pijn van onderdrukte tranen. Voor deze man, die de mensen verloor van wie hij het meest hield, was rouwen geen gebeurtenis; het was een gemoedstoestand, altijd aanwezig, vooruitschuivend, terugtrekkend, altijd groeiend, zoals de schaduwen die over het ouder wordende gezicht van de kunstenaar bewegen.
Hij gaat verder met te zeggen dat de westerse kunst eeuwenlang de menselijke emotie van verdriet heeft uitgebeeld, variërend van de vaasschilderingen van Klassiek Griekenland tot religieuze schilderijen van het christendom, "dat tragiek in zich heeft kern."
Andere beroemde schilderijen over rouw en verlies:
- Bij de poort van de eeuwigheid (1890), door Vincent van Gogh, voltooid twee maanden voor zijn eigen dood door zelfmoord.
- De dood van Marat(1793), door de Franse schilder Jacques-Louis David, gebaseerd op de moord op zijn vriend tijdens de Franse Revolutie tijdens het baden.
- Een begrafenis in Ornans (1849-50), door Gustave Courbet, voorstellende de begrafenis van Courbets oudoom.
- Ophelia (1851-52), door John Everett Millais, die de zelfmoord van het personage Ophelia door verdrinking in Shakespeare's Gehucht.
- Veel schilderijen van de Noorse schilder Edvard Munch (1863-1944), die zijn moeder verloor aan tuberculose toen hij nog maar 5 jaar oud was, vertegenwoordigen ook verdriet en verlies:
- Het zieke kind (1907), op basis van de dood van Munch's zus, ook aan tuberculose.
- De Schreeuw (1893), een schilderij dat de aard van existentiële angst vastlegt.
Bekijk ook het aangrijpende filmpje",Rouw," van het Metropolitan Museum of Art, waarin Andrea Bayer, conservator Europese kunst, je langs schilderijen en andere kunst over rouw en verlies terwijl ze omgaat met en vertelt over haar persoonlijke reactie op de recente sterfgevallen van haarzelf ouders.
Kunst heeft de kracht om genezing tot stand te brengen door persoonlijke emoties van lijden, verlies en verdriet te communiceren en deze te transformeren in iets van schoonheid dat een universele menselijke conditie vertegenwoordigt.
Volgens de wereldberoemde Vietnamese boeddhistische monnik "Thich Nhat Hanh,"
Lijden is niet genoeg. Het leven is zowel verschrikkelijk als prachtig... Hoe kan ik glimlachen als ik vervuld ben van zoveel verdriet? Het is natuurlijk - je moet glimlachen om je verdriet, want je bent meer dan je verdriet.
bronnen
- 1. Ginger Levit, Rembrandt: Schilder van verdriet en vreugde, Tidewater Women, http://www.tidewaterwomen.com/featured/january-2012/rembrandt-painter-of-grief-joy
- 2. Neil Strauss, The Expression of Grief and the Power of Art, New York Times, sept. 13, 2001, http://www.nytimes.com/2001/09/13/arts/13GRIE.html
- 3. Ibid.
