Sinds de komst van de fotografie is er een wat ongemakkelijke relatie tussen fotografie en schilderkunst. Hoewel het woord 'fotografie' betekent 'tekenen met licht' wanneer het vertaald wordt vanuit de Griekse wortels, zijn veel schilders terughoudend om toe te geven dat ze van foto's werken. Maar veel schilders gebruiken ze nu als referentie, en sommigen werken er zelfs rechtstreeks van door ze te vergroten en over te trekken.
Sommigen, zoals een bekende Britse artiest David Hockney, geloven dat oude meesters, waaronder Johannes Vermeer, Caravaggio, da Vinci, Ingres en anderen gebruikten optische apparaten zoals de camera obscura om hen te helpen een nauwkeurig perspectief in hun composities te krijgen. Hockney's theorie, officieel de Hockney-Falco proefschrift (inclusief Hockney's partner, natuurkundige Charles M. Falco), stelt dat de vooruitgang in het realisme in de westerse kunst sinds de Renaissance werd geholpen door: mechanische optica in plaats van louter het resultaat te zijn van verbeterde vaardigheden en capaciteiten van de artiesten.
De Camera Obscura
De camera obscura (letterlijk "donkere kamer"), ook wel pinhole-camera genoemd, was de voorloper van de moderne camera. Het was oorspronkelijk een verduisterde kamer of doos met aan één kant een klein gaatje waar lichtstralen doorheen konden. Het is gebaseerd op de wet van de optica die stelt dat licht zich in een rechte lijn voortplant. Daarom, wanneer hij door een gaatje in een donkere kamer of doos reist, kruist hij zichzelf en projecteert hij een afbeelding ondersteboven op de tegenoverliggende muur of het tegenoverliggende oppervlak. Wanneer een spiegel wordt gebruikt, kan het beeld worden weerspiegeld op een stuk papier of canvas en worden getraceerd.
Er wordt gedacht dat sommige westerse schilders sinds de Renaissance, waaronder: Johannes Vermeer en andere meesterschilders van de Nederlandse Gouden Eeuw die de 17e eeuw overspannen, waren in staat om zeer realistische, zeer gedetailleerde schilderijen te maken met behulp van dit apparaat en andere optische technieken.
Documentaire, Tim's Vermeer
De documentaire,Tim's Vermeer, uitgebracht in 2013, onderzoekt het concept van het gebruik van een camera obscura door Vermeer. Tim Jenison is een uitvinder uit Texas die zich verwonderde over de prachtig gedetailleerde schilderijen van de Nederlandse schilder Johannes Vermeer (1632-1675). Jenison theoretiseerde dat Vermeer gebruikte optische apparaten zoals een camera obscura om hem te helpen zulke fotorealistische schilderijen te schilderen en om dat te bewijzen door een camera obscura te gebruiken, Jenison zelf kon een exacte replica van een schilderij van Vermeer schilderen, ook al was hij geen schilder en had hij nooit geprobeerd schilderen.
Jenison heeft de kamer en het meubilair zorgvuldig nagebouwd op het schilderij van Vermeer, De muziekles, zelfs met inbegrip van menselijke modellen nauwkeurig gekleed als de figuren in het schilderij. Vervolgens ging hij, met behulp van een camera obscura en spiegel ter grootte van een kamer, zorgvuldig en nauwgezet verder met het herscheppen van het schilderij van Vermeer. Het hele proces duurde meer dan een decennium en het resultaat is echt geweldig, zoals te zien is in de aanhangwagen van de documentaire Tim's Vermeer, een Penn & Teller-film.
David Hockneys boek, Geheime kennis
Tijdens het filmen van de documentaire deed Jenison een beroep op verschillende professionele kunstenaars om zijn techniek en resultaten te beoordelen. een van hen was David Hockney, de bekende Engelse schilder, graficus, decorontwerper en fotograaf, en meester van vele artistieke technieken. Hockney heeft een boek geschreven waarin hij ook theoretiseerde dat Rembrandt en andere grote meesters van de Renaissance, en daarna, gebruikten optische hulpmiddelen zoals de camera obscura, camera lucida en spiegels om fotorealisme in hun schilderijen te bereiken. Zijn theorie en boek zorgden voor veel controverse binnen het kunst establishment, maar in 2006 publiceerde hij een nieuwe en uitgebreide versie, Geheime kennis: de verloren technieken van de oude meesters herontdekken, en zijn theorie en die van Jenison vinden steeds meer gelovigen naarmate hun werk bekend wordt en naarmate er meer voorbeelden worden geanalyseerd.
Maakt het uit?
Wat denk je? Maakt het u iets uit dat sommige van de Oude Meesters en grote schilders uit het verleden een fotografische techniek gebruikten? Vermindert het de kwaliteit van het werk in uw ogen? Waar sta je in het grote debat over het gebruik van foto's en fotografische technieken in de schilderkunst?
