Het leven van Bela Lugosi: Hollywood's beroemdste Dracula

Bela Lugosi (geboren Bela Ferenc Dezso Blasko; 20 oktober 1882 – 16 augustus 1956) is vooral bekend om zijn rol in de toneel- en schermproducties van Dracula. Lugosi's vertolking van de titulaire vampier is een van de bekendste uitvoeringen in de geschiedenis van horrorfilms. Lugosi bleef zijn hele leven als acteur werken, maar hij ontsnapte nooit aan de invloed van graaf Dracula op zijn carrière en merkte dat hij vanwege typecasting beperkt was tot horrorfilmrollen.

Vroege leven

Bela Blasko, de jongste van vier kinderen, werd geboren op 20 oktober 1882 in de stad Lugos, Hongarije (nu Lugoj, Roemenië). Blasko stopte op 12-jarige leeftijd met school en begon zijn acteercarrière in 1901. In 1903 nam hij de artiestennaam Lugosi aan, geïnspireerd op de naam van zijn geboorteplaats. Lugosi speelde meerdere jaren in regionale theaterproducties tot hij in 1911 naar Boedapest verhuisde. Hij werd lid van het Nationaal Theater van Hongarije in 1913.

De Eerste Wereldoorlog onderbrak Lugosi's acteercarrière. Hij diende van 1914 tot 1916 bij het Oostenrijks-Hongaarse leger en verdiende een medaille voor verwondingen aan het Russische front. Lugosi nam ook deel aan de Hongaarse revolutie van 1919, die de kortstondige Hongaarse Sovjetrepubliek creëerde. Toen de oorlog met Roemenië de jonge regering vernietigde, werd Lugosi gedwongen te vluchten. Hij reisde eerst naar Duitsland en kwam in december 1920 in de VS.

De rol van Dracula

Na aankomst in de VS vond Lugosi eerst werk als arbeider. Hij reisde echter al snel naar New York City en begon met acteren in een rondreizend aandelenbedrijf met andere Hongaarse acteurs. Lugosi verscheen in 1922 op Broadway in het toneelstuk De rode papaver en speelde verschillende rollen in stomme films, waaronder die van 1923 Het stille bevel.

Lugosi's doorbraakrol kwam in de zomer van 1927, toen hij werd gevraagd om te schitteren in een Broadway-toneelproductie: een bewerking van Bram Stoker's roman Dracula. Het stuk liep voor 261 optredens in New York en reisde vervolgens door de Verenigde Staten naar wijdverbreide kritieken en financieel succes. Na een reeks optredens aan de westkust besloot Lugosi in Californië te blijven en zich te concentreren op zijn filmacteercarrière.

Destijds was filmproducent Carl Laemmle op zoek naar een filmversie van Dracula voor universele foto's. Bela Lugosi was niet Laemmle's eerste keuze voor de rol van Dracula, ondanks zijn succes op het podium. Lugosi lobbyde persoonlijk bij de producenten voor de rol en werd uiteindelijk geselecteerd. Hij speelde in de legendarische horrorfilm meesterwerk Dracula, geregisseerd door Tod Browning, in 1931.

Kranten meldden dat toeschouwers flauwvielen toen ze de schokkende scènes van graaf Dracula op het scherm zagen. Universele foto's speelde deze verhalen om de film bekend te maken. Dracula was een enorm kassucces, met een winst van meer dan $ 700.000 en bevestigde zijn status als Universal's grootste succes van het jaar. Gekoppeld aan Frankenstein, later uitgebracht in 1931, Dracula hielp Universal een reputatie op te bouwen als de beste horrorfilmstudio van de jaren dertig.

Bela Lugosi en Boris Karloff

Bela Lugosi probeerde, maar slaagde er niet in om getypecast te worden in horrorrollen. In 1934 speelde hij mee in De zwarte kat met Boris Karloff, vooral bekend van het uitbeelden van het monster in Frankenstein. Lugosi en Karloff werden een iconisch paar en verschenen samen in zeven films. Hun laatste co-starring film was 1945's De Body Snatcher.

Er bestaan ​​tegenstrijdige verhalen over hoe de twee legendes met elkaar overweg konden. Sommigen zeggen dat Bela Lugosi een hekel had aan het vermogen van Boris Karloff om acteerrollen te vinden buiten het horrorgenre. Velen zeggen echter ook dat ze uiteindelijk goede vrienden zijn geworden.

Latere carrière

Door de late jaren 1930, Bela Lugosi's acteercarrière was in verval. Hij beleefde echter een opleving in populariteit toen een theater in Californië liet zien Dracula en Frankenstein als dubbele functie. Het publiek stroomde naar de vertoningen en al snel volgden andere bioscopen het voorbeeld. Lugosi verscheen regelmatig persoonlijk om het publiek toe te spreken.

De hernieuwde populariteit van Dracula moedigde Universal aan om Bela Lugosi in te huren als ster in de jaren 1939 Zoon van Frankenstein. Lugosi werkte in de jaren veertig, waaronder 1948, in succesvolle horrorfilms Abbott en Costello ontmoeten Frankenstein, waar Lugosi voor de tweede en laatste keer op het scherm verscheen als het Dracula-personage. In 1943 Frankenstein ontmoet de Wolf Man, nam Lugosi de rol aan van het monster van Frankenstein.

Een laatste, eigenzinnig hoofdstuk van Bela Lugosi's filmcarrière vond plaats in de jaren vijftig. Ed Wood, berucht als een van de slechtste filmmakers aller tijden, ontdekte dat Lugosi in de vergetelheid leefde en huurde hem in om in een reeks films te spelen. Lugosi had rollen in 1953 Glen of Glenda en uit 1955 Bruid van het Monster. Testbeelden van Bela Lugosi in zijn Dracula-cape werden postuum gebruikt in de jaren 1959 Plan 9 vanuit de ruimte.

Priveleven

Bela Lugosi trouwde vijf keer. Hij trouwde voor het eerst met Ilona Szmik in 1917. Ze scheidden in 1920, naar verluidt over politieke conflicten met haar ouders. In 1921 trouwde hij met Ilona von Montagh, van wie hij in 1924 scheidde. Lugosi's derde vrouw was de socialite Beatrice Weeks uit San Francisco, de weduwe van de beroemde architect Charles Peter Weeks. Ze trouwden in 1929 en scheidden na slechts vier maanden toen Beatrice Weeks beweerde dat haar man een affaire had met filmster Clara Bow.

In 1931 werd Bela Lugosi genaturaliseerd tot Amerikaans staatsburger. Hij trouwde in 1933 met de 19-jarige Lillian Arch. Ze kregen één kind: Bela Lugosi, Jr. In 1953, nadat Lillian een fulltime baan had aangenomen als assistent van acteur Brian Donlevy, scheidde het paar. Lillian trouwde later met Brian Donlevy in 1966, tien jaar na de dood van Bela Lugosi.

Lugosi trouwde in 1955 met Hope Lininger, zijn vijfde vrouw. Ze was een fan die regelmatig brieven aan Bela schreef. Ze bleven getrouwd tot hij een jaar later stierf.

Bela Lugosi stierf op 16 augustus 1956 aan een hartaanval. Hij werd begraven in een van zijn Dracula-kostuums, compleet met een cape. Naar verluidt vroeg hij niet om begrafenis in kostuum, maar zijn zoon en Lillian namen de beslissing, in de overtuiging dat Lugosi dit gewild zou hebben.

Nalatenschap

Talloze films bevatten de karakter van graaf Dracula, maar de prestaties van Bela Lugosi zetten de standaard voor de rol. De film uit 1931 is geselecteerd voor conservering door de National Film Registry van de Library of Congress vanwege zijn culturele betekenis. Het American Film Institute vermeldde Lugosi's graaf Dracula als # 33 op hun lijst van Top 100 helden en schurken in film.

Bela Lugosi is op verschillende manieren in de populaire cultuur verschenen. De Britse band Bauhaus bracht in 1979 hun single "Bela Lugosi's Dead" uit. Het nummer wordt beschouwd als een hoeksteen van gothic rock. Martin Landau won in 1994 een Academy Award voor beste mannelijke bijrol voor de vertolking van Bela Lugosi in de film Ed Wood. Lugosi heeft een ster op de Hollywood Walk of Fame.

bronnen

• Don Rhodos, Gary. Lugosi. Zijn leven in films, op het podium en in de harten van horrorliefhebbers. Mc Farland, 1997.
• Rhodos, Gary en Bill Kaffenberger. Geen reiziger keert terug - De verloren jaren van Bela Lugosi. BearManor-media, 2016.