In muziek is ritme het resultaat van een getimede reeks die een vaste beat volgt. In andere veel voorkomende muzikale termen wordt het ook wel aangeduid als: ritmo (Italiaans), ritme (Frans) en ritme (Duitse). Vaak wordt de term "ritme" als synoniem of door elkaar gebruikt met: tempo', maar hun betekenis is niet precies hetzelfde. Terwijl het tempo verwijst naar de "tijd" of "snelheid" van een muziekstuk, bepaalt het ritme de hartslag. Je kunt een snelle of langzame hartslag hebben, maar het pulseren is constant - dat is het ritme.
Moderne muzieknotatie biedt verschillende hulpmiddelen voor een muzikant om het ritme van een lied te begrijpen. namelijk de meter en tijd notatie geven aan hoe de beats zijn verdeeld over maten, zodat de speler het muziekstuk met het juiste ritme kan spelen. Op een meer gedetailleerd niveau kan het ritme ook betrekking hebben op de notenrelaties tot elkaar; als de verhouding van de noten ten opzichte van elkaar niet klopt binnen een bepaalde tel, kan het ritme "uit" zijn.
Nauwkeurig ritme creëren
Ritme in muziek, dans en taal of poëzie is in wezen de timing van gebeurtenissen op menselijke schaal. Het ritme en de timing kunnen zowel geluid als stilte omvatten, maar de geluiden en stiltes, danspassen en pauzes, of komma's en punten komen allemaal voor op een bewegende tijdlijn. De tijdlijn is meestal niet rigide als deze door mensen wordt uitgevoerd, hoewel veel professionals en amateurs liever met een metronoom oefenen. Metronomen bieden machinale precisie voor de timing van een reeks, dus als men een metronoom gebruikt om hun ritme te meten, zal deze meestal nauwkeuriger zijn. Bij gebruik van een metronoom wordt het tempo ingesteld op een nauwkeurige instelling die typisch de maatslagen per maat aangeeft. Regelmatig oefenen met de metronoom kan de muzikant helpen een consistent intern ritme voor een uitvoering te ontwikkelen, of het muziekstuk nu snel, medium of langzaam is.
Culturele invloeden
Ritmes variëren wanneer ze worden beïnvloed door culturele invloeden. Daarom hebben veel vormen van culturele muziek herkenbare beats en patronen. De verschillen in westerse muziek in vergelijking met Indiase of Afrikaanse muziek zijn bijvoorbeeld opmerkelijk verschillend. Complexe patronen die culturele vertalingen vertegenwoordigen, zoals 'drumtalk' in Afrikaanse muziek, blijven doordringen de essentie van de muziek en kan soms worden overgedragen naar andere muziekvormen om een nieuw element aan de muziek toe te voegen ritme.
In de 20e eeuw begonnen veel componisten bijvoorbeeld te experimenteren met afwijkingen van traditionele ritmes en vormen van klassieke muziek. Een van deze componisten was Béla Bartók, een Hongaarse componist die bekend stond om zijn studie van volksmuziek. Het verhaal gaat dat de componist in de zomer van 1904 een oppas hoorde die volksliedjes zong voor kinderen die ze aan het kijken was. Hij werd geïnspireerd door elementen van de liedjes en het wakkerde zijn toewijding aan om over volksmuziek te leren. Terwijl Bartók componeerde, putte hij uit elementen van volksmuziek, zoals vrije, niet-traditionele ritmes, en nam deze op in zijn composities.
