Bij muziekcompositie is een beweging een muziekstuk dat op zichzelf kan worden uitgevoerd, maar deel uitmaakt van een grotere compositie. Bewegingen kunnen hun eigen vorm, toonsoort en stemming volgen en bevatten vaak een volledige resolutie of einde. Complete muziekwerken bevatten meerdere delen, waarbij drie of vier delen het meest voorkomende aantal delen in een klassiek stuk zijn. Elke beweging heeft meestal zijn eigen naam. Soms wordt de naam van de beweging aangegeven met de tempo van de beweging, maar soms geven componisten elke beweging een unieke naam die het grotere verhaal van het hele werk aanspreekt.
Hoewel veel bewegingen zo zijn geschreven dat ze onafhankelijk van de grotere kunnen worden uitgevoerd, werk, gaan sommige bewegingen over in de volgende beweging, die in de partituur wordt aangegeven met een attaca. De uitvoering van een compleet muzikaal werk vereist dat alle bewegingen van het werk achter elkaar worden gespeeld, meestal met een korte pauze tussen de bewegingen.
Voorbeelden
Bewegingen worden gebruikt in een compositie voor orkest-, solo- en kamermuziekwerken. Symfonieën, concerten en strijkkwartetten bieden verschillende voorbeelden van bewegingen binnen een groter werk.
Symfonisch voorbeeld
Ludwig van Beethoven'sSymfonie nr. 5 in c klein is een bekende compositie in de klassieke muziek die regelmatig als een compleet werk wordt uitgevoerd. Binnen de symfonie er zijn vier bewegingen:
- Eerste beweging: Allegro met brio
- Tweede beweging: Andante met motor
- derde beweging: Scherzo. Allegro
- Vierde Beweging: Allegro
Concerto voorbeeld
Jean Sibelius schreef zijn enige Vioolconcert in d mineur, op. 47 in 1904 en sindsdien is het een hoofdbestanddeel van het vioolrepertoire geworden onder zowel artiesten als publiek. Geschreven in drie delen, omvat het concerto:
- Eerste beweging:Allegro moderato
- Tweede beweging: Adagio di molto
- derde beweging: Allegro ma non tanto
Kamermuziek voorbeeld
Igor Stravinsky componeerde L'Histoire du Soldat (Het verhaal van de soldaat) in samenwerking met de Zwitserse schrijver C. F. Ramuz. Het is gescoord voor een danseres en zeven instrumenten met drie sprekende delen. De bewegingen van L'Histoire du Soldat zijn een voorbeeld van bewegingen die namen hebben binnen de verhaallijn van het grotere werk, in plaats van hun tempo. Het toont ook een werk dat meer bevat dan de traditionele drie of vier delen, aangezien het negen delen heeft:
- Eerste beweging:De Soldatenmars
- Tweede beweging:Uitgezonden door een stroom
- derde beweging:Pastorale
- Vierde Beweging: koninklijke mars
- Vijfde Beweging: Het kleine concert
- Zesde Beweging: Drie dansen: tango - wals - ragtime
- Zevende beweging: Dans van de duivel
- Achtste Beweging: groot koor
- Negende Beweging: Triomftocht van de Duivel
Voorbeeld van solomuziek
Een voorbeeld van een solostuk met bewegingen is Wolfgang Amadeus Mozart's Pianosonate nr. 8 in a, K 310/300d, geschreven in 1778. De compositie, die meestal in ongeveer 20 minuten wordt uitgevoerd, bevat drie delen:
- Eerste beweging: Allegro maestoso
- Tweede beweging: Andante cantabile con espressione
- derde beweging:Presto
