Art Song is een genre van seculiere vocale muziek met wortels die terug te voeren zijn op de Middeleeuwen. In het Engeland van Shakespeare bijvoorbeeld werden de poëzie en muziek van de Engelse Renaissance in madrigalen en andere muzikale vormen gebracht door Elizabethaanse componisten zoals John Dowland.
Kunstlied werd vooral populair tijdens de Romantisch tijdperk van het 19e-eeuwse Europa en als gevolg daarvan wordt kunstlied vaak beschouwd als een genre van romantische muziek. Art songrecital is een van de meest rigide geformaliseerde muziekgenres, waarin een enkele, elegant geklede en formeel geschoolde zangeres voert een verzameling verwante liedjes uit, begeleid door: een pianiste.
Kenmerken
Art songs worden gekenmerkt door:
- Een kort stuk voor solostem;
- Goed geschreven verzen die ofwel doorgecomponeerd kunnen zijn (dat wil zeggen, elke strofe van het gedicht wordt gezongen op een andere melodie) of strofisch (waarin alle strofen van het gedicht op dezelfde muziek worden gezongen);
- De begeleiding van een pianist met virtuoze technieken;
- Hoge artistieke en literaire kwaliteit; en
- Een afsluitend gedeelte gespeeld door de piano, een postlude genoemd.
Een groep kunstliederen die allemaal verbonden zijn door een enkel muzikaal idee, wordt een liederencyclus genoemd (Liederkreis of Liederzyklus In het Duits). Voorbeelden van liederencycli zijn "Cypress Trees" van Antonin Dvorak en "Les nuits d'été" van Hector Berlioz.
Middeleeuwse wortels: Duits kunstlied
Duits kunstlied is in het Duits bekend als gelogen, of liederen in zijn meervoud. Vroege liederen waren monofoon, met een enkele melodische regel, en de oudste manuscripten die we hebben dateren uit de 12e en 13e eeuw. Tegen de 14e eeuw kregen polyfone liederen - liederen met nog twee melodische lijnen - de voorkeur, een stijl die halverwege de 16e eeuw zijn grootste populariteit bereikte. Lieder kan ook vergezeld gaan van een kamer ensemble of een volledige orkest.
Vanaf de 15e eeuw ontstond een traditie van het nemen van een polyfoon kunstlied en het herwerken ervan. Deze veranderingen kunnen extreem klein zijn, zoals wanneer een fragment van een tenorstem in een nieuwe compositie wordt ingevoegd, net zoals moderne bemonstering. Maar componisten creëerden ook substantiële nieuwe composities uit oude composities, waarbij ze melodieën en structuren van oude favorieten leenden om te innoveren in nieuwe vormen die zowel in het heilige als het seculiere domein vielen.
Romantische revival
Na de 16e eeuw nam de populariteit van liederen af, tot de heropleving in de 19e eeuw. Werken van bekende dichters als Goethe werden op muziek gezet door even opmerkelijke componisten als Johannes Brahms, die ongeveer 300 solowerken schreef. Andere actieve liedcomponisten waren onder meer Franz Schubert, die 650 liederen componeerde (zoals "Death and the Maiden", "Gretchen at the Spinning Wheel", Little Heath Rose", "The Erlkönig" en "The Trout") en verschillende liederencycli (dwz "Winterreise"). Robert Schumann componeerde 160 liederen en vijf liederencycli, en Hugo Wolf schreef ongeveer 300 liederen, waarvan vele na zijn dood werden gepubliceerd.
bronnen:
- Meconi H. 1994. Art-Song-bewerkingen: een overzicht.Tijdschrift van de Koninklijke Muziekvereniging 119(1):1-42.
- Neer E. 2011. De Art Song Recital in Review.De Hudson-recensie 64(2):325-330.
- Whitner MIJ. 1957. Het moderne kunstlied in het Engels. Amerikaanse muziekleraar 6(4):2-23.
