Tijdens de vroege barokperiode werden componisten door de aristocraten als dienaren behandeld en werd verwacht dat ze tegemoet kwamen aan hun muzikale grillen, vaak in een oogwenk. Muziekregisseurs werden rijkelijk betaald, maar daar stond een prijs tegenover - een enorme verantwoordelijkheid die niet alleen het componeren van muziek maar ook het onderhouden van de instrumenten en muziekbibliotheek, toezicht houden op uitvoeringen en disciplineren muzikanten. Hofmusici verdienden meer dan kerkmusici, dus velen van hen moesten creatief zijn om de kost te verdienen. Muziek was een nietje in de meeste functies, maar in eerste instantie was het alleen bedoeld voor de hogere klasse. Maar al snel kon zelfs het grote publiek muziekvormen waarderen (bijv. opera) die zich in deze periode heeft ontwikkeld. Venetië werd het centrum van muzikale activiteit en al snel werd daar een openbaar operagebouw gebouwd. De Basiliek van San Marco in Venetië werd een belangrijke locatie voor muzikale experimenten. Muziek speelde een belangrijke rol in de barokke samenleving; het diende als een muzikale uitdrukking voor briljante componisten, een bron van vermaak voor aristocraten, en manier van leven voor muzikanten en een tijdelijke ontsnapping uit de routines van het dagelijks leven voor het grote publiek.
Muzikale textuur tijdens de Barokperiode was ook polyfoon en homofoon. Componisten gebruikten melodische patronen om bepaalde stemmingen (affecties) op te roepen. Het gebruik van woordschilderen ging door. Ritmische en melodische patronen worden door de hele compositie herhaald. Met de toevoeging van instrumenten en de ontwikkeling van bepaalde muzikale technieken (bijv. basso continuo), werd muziek tijdens de barokperiode intrigerender. Componisten in deze periode stonden meer open voor experimenten (bijv. contrast van geluid - luid vs. zacht) en improvisatie. Belangrijk en mineur toonladders en akkoorden werden in deze tijd gebruikt. Barokmuziek heeft een eenheid van stemming door de hele compositie. Het ritme is ook constanter, waarbij de ritmische en melodische patronen de neiging hebben om te worden herhaald, hoewel beats meer uitgesproken zijn en er ook toonhoogteveranderingen zijn binnen een compositie. Zelfs de dynamiek blijft voor het grootste deel van het stuk hetzelfde, maar soms is er ook een afwisseling van dynamiek.
Rol van componisten tijdens de klassieke periode
De klassieke periode staat bekend als het 'tijdperk van de verlichting' toen de macht verschoof van de aristocratie en de kerk naar de middenklasse. In deze periode was de waardering van muziek niet langer beperkt tot de rijken en machtigen. Degenen die tot de middenklasse behoorden, werden ook beschermheren van de muziek. Componisten schreven muziek om aan de behoeften van een meer divers publiek te voldoen. Als gevolg hiervan waren muziekvormen in deze periode eenvoudiger en minder intens. De mensen raakten ongeïnteresseerd in thema's van oude mythen en gaven in plaats daarvan de voorkeur aan thema's waar ze zich mee konden identificeren. Naarmate het luisterend publiek in aantal groeide, nam ook de vraag naar muzieklessen, instrumenten en gedrukte muziek toe. Deze eisen waren niet langer beperkt tot de aristocraten; zelfs kinderen van ouders uit de middenklasse zochten dezelfde privileges voor hun kinderen. Wenen werd in deze tijd het centrum van de muziek. Componisten waren druk bezig met het maken van muziek voor privéconcerten en openluchtentertainment waar veel vraag naar was. Componisten kwamen niet alleen tegemoet aan de behoeften van het luisterende publiek, maar ook aan degenen in de middenklasse die ook musicus wilden worden. Zo schreven componisten stukken die gemakkelijk te spelen waren. In Wenen waren stukken als divertimento en serenades populair voor openluchtconcerten. De middenklasse organiseerde in deze periode ook openbare concerten omdat paleisconcerten voor hen verboden terrein waren.
De thema's binnen een beweging van a Klassieke compositie hebben meer contrast van stemming, en het kan geleidelijk of plotseling veranderen. Het ritme is flexibeler en er zijn soms plotselinge pauzes en veranderingen in beats. Muziek is melodieuzer en vaak homofoon. Een verandering in de dynamiek gaat geleidelijk. De piano werd in deze periode een populair instrument en componisten demonstreerden de mogelijkheden van de instrumenten. Deze periode betekende ook het einde van de basso continuo. Instrumentale composities hadden meestal 4 delen en elk deel kan uit 1 tot 4 thema's bestaan.
Bron:
Muziek een waardering, 6e korte editie, door Roger Kamien ©McGraw Hill
