Dynamische tekens zijn: muzieknotaties gebruikt om aan te geven op welk volume de noot of frase moet worden gespeeld.
Dynamische tekens dicteren niet alleen het volume (luidheid of zachtheid), maar ook de verandering in volume in de tijd (geleidelijk luider of geleidelijk zachter). Het volume kan bijvoorbeeld langzaam of abrupt veranderen en met verschillende snelheden.
Instrumentaal
Dynamische tekens zijn te vinden op muziekbladen voor alle instrumenten. Instrumenten die zo verschillend zijn als de cello, piano, hoorn en xylofoon, kunnen allemaal noten spelen op verschillende volumes en dus onderhevig zijn aan dynamische tekens.
Wie heeft dynamische tekens uitgevonden?
Er is geen record dat bevestigt wie de eerste is componist dynamische tekens gebruiken of uitvinden was dat wel, maar Giovanni Gabrieli was een van de eerste gebruikers van de muzieknotaties. Gabrieli was een Venetiaanse componist tijdens de Renaissance en de vroege stadia van de barok.
Tijdens de Romantiek begonnen componisten meer dynamische tekens te gebruiken en de variatie ervan te vergroten.
Tabel met dynamische tekens
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de meest gebruikte dynamische tekens.
| Dynamische tekens | ||
|---|---|---|
| Teken | In Italiaans | Definitie |
| pp | pianissimo | heel zacht |
| P | piano | zacht |
| mp | mezzo-piano | matig zacht |
| mf | mezzo forte | matig luid |
| F | forte | luid |
| ff | fortissimo | heel luid |
| > | decrescendo | geleidelijk zachter |
| < | crescendo | geleidelijk luider |
| rf | rinforzando | plotselinge toename in luidheid |
| sfz | sforzando | speel de noot met plotselinge nadruk |
