In traditionele Punch and Judy-shows beledigt, pest en verslaat de antiheld Punch zijn medepersonages, tot grote vreugde van het publiek. De shows van Punch en Judy waren een glorieus vertoon van politieke incorrectheid. Covent Garden in Londen heeft een grote plaquette op de muren buiten de St. Paul's kerk die het aankondigt als de locatie van de beroemde Punch and Judy Shows die in de 17e eeuw werden opgevoerd. Dat klopt, de toneelstukken van Shakespeare concurreerden met poppenkastvoorstellingen. Tegenwoordig gaat de traditie van poppen die onaangenaam en sociaal commentaar leveren verder met "Avenue Q."
De oorsprong van "Avenue Q"
De muziek en teksten van "Avenue Q" zijn gemaakt door Robert Lopez en Jeff Marx. De twee jonge componisten leerden elkaar eind jaren '90 kennen toen ze betrokken waren bij de BMI Lehman Engel Musical Theatre Workshop. Samen hebben ze liedjes geschreven voor Nickelodeon en Disney Channel. Ze wilden echter een poppenvriendelijke show maken die uitsluitend voor volwassenen was. Met de hulp van toneelschrijver Jeff Whitty en regisseur Jason Moore werd "Avenue Q" geboren - en is sinds 2003 een populaire Broadway-show.
Sesamstraat voor volwassenen
"Avenue Q" zou niet kunnen bestaan zonder "Sesam Straat," de langlopende kindershow die kinderen letters, cijfers en praktische levenslessen leert. Het uitgangspunt van "Avenue Q" is dat adolescenten opgroeien zonder de waarheid van het volwassen leven te leren kennen. Net als de hoofdpersoon Princeton, ervaren veel nieuwe volwassenen angst en verwarring wanneer ze de 'echte wereld' betreden. "Avenue Q" biedt ook veel praktische levenslessen.
School/universiteit bereidt je niet voor op het echte leven
Met nummers als "What Do You Do with a B.A. in English?" en "I Wish I Could Go Back to College", "Avenue Q"-teksten beschrijven hoger onderwijs als een verlengd verblijf in het zorgeloze land van de adolescentie. Het belangrijkste conflict van Princeton is dat hij door het leven drijft en probeert zijn ware doel te ontdekken. Je zou hopen dat de universiteit dit gevoel van doel (of op zijn minst een gevoel van zelfvoorziening) zou vestigen, maar de marionet schreeuwt het tegendeel:
Ik kan de rekeningen nog niet betalen
Omdat ik nog geen vaardigheden heb.
De wereld is een grote enge plek.
Het ensemble van personages, zowel mens als monster, herinnert zich weemoedig aan de dagen dat ze in een slaapzaal woonden met een... maaltijdplan, een tijd waarin, als het te moeilijk werd, ze gewoon een klas konden laten vallen of een studieadviseur konden zoeken de begeleiding. Deze kritiek op het onderwijssysteem is niet nieuw. Filosoof John Dewey was van mening dat openbaar onderwijs studenten proactief moet voorbereiden met nuttige kritische denkvaardigheden in plaats van alleen feiten uit boeken. Moderne critici zoals John Taylor Gatto onderzoeken de mislukkingen van leerplicht verder. Zijn boek, "Dumbing Us Down: The Hidden Curriculum of Compulsory Schooling", legt uit waarom veel mensen dezelfde sociale/intellectuele onmacht voelen, lyrisch uitgedrukt in "Avenue Q".
De vrijheid om ons eigen doel te vinden
Princeton besluit dat hij zijn doel in het leven moet zoeken. Aanvankelijk wordt zijn zoektocht naar betekenis geleid door bijgeloof. Hij vindt een cent uit het jaar waarin hij werd geboren en beschouwt het als een bovennatuurlijk teken.
Echter, na een paar valse startrelaties en uitzichtloze banen, realiseert hij zich dat het ontdekken van iemands... doel en identiteit is een moeilijk, nooit eindigend proces (maar een stimulerend proces als je ervoor kiest om het zo). Wegblijven van geluksmunten en mystieke tekens, wordt hij zelfredzamer door het slot van de musical.
Het besluit van Princeton om zijn eigen weg te vinden zou door existentiële filosofen worden toegejuicht. Het belangrijkste onderdeel van het existentialisme is de veronderstelling dat mensen vrij zijn om hun eigen gevoel van persoonlijke vervulling te bepalen. Ze zijn niet gebonden aan goden, lotsbestemming of biologie. Wanneer Princeton klaagt: "Ik weet niet eens waarom ik nog leef", antwoordt zijn vriendin Kate Monster: "Wie eigenlijk wel?" Een nogal existentiële reactie.
Er zijn geen onbaatzuchtige daden
Misschien zijn er goede daden, volgens "Avenue Q", maar er lijken geen puur onbaatzuchtige daden te zijn. Wanneer Princeton besluit geld te genereren voor Kate's School for Monsters, doet hij dat omdat het goed voelt om anderen te helpen. Maar hij hoopt haar ook terug te winnen en daarmee zichzelf te belonen. De tekst van "Money Song" legt uit:
Elke keer dat je goede daden doet
Je bedient ook je eigen behoeften.
Als je anderen helpt
Je kunt het niet helpen om jezelf te helpen.
Dit stukje wijsheid zou Ayn Rand, auteur van controversiële klassiekers als "Atlas Shrugged" en "The Fountainhead." Rand's concept van objectivisme specificeert dat iemands doel het nastreven van geluk moet zijn en eigenbelang. Daarom zijn Princeton en de andere personages moreel gerechtvaardigd om goede daden te verrichten, zolang ze dit in hun eigen voordeel doen.
Schadenfreude: Geluk bij het ongeluk van anderen
Als je je ooit beter hebt gevoeld over je leven na het zien van de ellendige gasten op een herhaling van "Jerry Springer", dan heb je waarschijnlijk leedvermaak ervaren. Een van de personages uit "Avenue Q" is Gary Coleman, een echt kindsterretje wiens onverantwoordelijke familie zijn miljoenen heeft verspild. In de show legt Coleman uit dat zijn persoonlijke tragedies anderen een goed gevoel geven.
Ironisch genoeg wordt het een deugd (of op zijn minst een openbare dienst) om een ellendige mislukking of een slachtoffer van rampspoed te zijn. (Trouwens, dit zou door Ayn Rand worden afgekeurd). Personages als Coleman en de onlangs dakloze pop Nicky verbeteren het zelfrespect van de middelmatige massa. Kortom, deze teksten zorgen ervoor dat je je beter voelt als een loser! Heteroseksuele pop Nicky probeert de seksueel onderdrukte pop Rod uit de kast te helpen. Hij zingt:
Als je queer was
Ik zou er nog zijn
Jaar na jaar
Omdat je me dierbaar bent.
Een beetje slinkser (op een goede manier) is het nummer "Everyone's a Little Bit Racist". Tijdens dit nummer verkondigen de personages dat "iedereen oordeelt op basis van ras", en dat als we aanvaardde deze ‘treurige maar ware’ premisse dat de samenleving ‘in harmonie zou kunnen leven’. Het argument van het nummer is misschien misleidend, maar het zelfspot van het publiek tijdens het hele muzikale nummer is erg vertellen.
Alles in het leven is alleen voor nu
'Spirituele' boeken zoals die van Eckhart Tolle hebben lezers gevraagd om zich op het heden te concentreren, om 'The Power of Now' te omarmen. Maakt deze boodschap historici boos? Hoe dan ook, dit ogenschijnlijk moderne concept stamt uit de oudheid. Lang geleden beschreven boeddhisten de vergankelijkheid van het bestaan. "Avenue Q" volgt het boeddhistische pad in zijn laatste nummer, "For Now". Deze vrolijke "Avenue Q"-tekst herinnert het publiek eraan dat alles voorbij moet:
Elke keer dat je lacht
Het duurt maar een tijdje.
Het leven kan eng zijn
Maar het is maar tijdelijk.
Uiteindelijk levert "Avenue Q", ondanks zijn dwaasheid en grove grappen, een oprechte filosofie: we moeten waardeer vreugde en verdraag elk verdriet dat we momenteel ervaren, terwijl we erkennen dat alles is vluchtig. Door deze les te leren, kan het leven des te kostbaarder lijken.
Waarom poppen?
Waarom poppen gebruiken om de boodschap over te brengen? Zoals Lopez uitlegde in a New York Times interview: “Er is iets aan onze generatie dat weerstand biedt aan acteurs die op het podium in gezang uitbarsten. Maar als poppen het doen, geloven we het.”
Of het nu gaat om Punch en Judy, Kermit the Frog, de cast van "Avenue Q", poppen maken ons aan het lachen. En terwijl we lachen, eindigen we meestal tegelijkertijd met leren. Als een gewoon mens op het podium een predikend lied zou zingen, zouden veel mensen de boodschap waarschijnlijk negeren.
De makers van "Mystery Science Theater 3000" legden ooit uit: "Je kunt als marionet dingen zeggen waar je als mens niet mee wegkomt." Dat gold net zo goed voor MST3K als voor de Muppets. Het was waar voor de bombastisch wrede Punch, en het is welsprekend waar voor de altijd inzichtelijke show "Avenue Q."
