Het fenomeen spoken en geesten is zo nauw verbonden geraakt met angst dat het bijna een gegeven is dat de meeste mensen zouden toegeven dat ze bang waren als ze een verschijning tegenkwamen. Zelfs doorgewinterde spookonderzoekers rennen als bange konijnen als ze iets onverwachts zien of horen.
Maar waarom is dit? Hebben geesten echt de reputatie verdiend dat ze schadelijk zijn voor mensen?
Als je ongewapend zou lopen in een dicht tropisch oerwoud waarvan je wist dat het werd bewoond door tijgers en grote slangen, zou je ongetwijfeld versteend zijn. De bedreiging voor je leven en welzijn zou heel reëel zijn, en je angsten gerechtvaardigd. Tijgers en slangen kunnen en zullen doden.
Stel je nu voor dat je 's nachts alleen bent in een huis dat de reputatie heeft dat het er spookt. De meeste mensen zouden waarschijnlijk dezelfde angst ervaren. Toch is die angst volgens de meeste paranormale experts niet terecht. Geesten zijn over het algemeen ongevaarlijk. Het ware gedrag van geesten, zoals blijkt uit vele duizenden onderzoeken en casestudies uitgevoerd door
Kwaadaardige geesten
Veteraan spookonderzoeker Hans Holzer schrijft dat het populaire begrip spoken is.
"dat ze altijd gevaarlijke, angstige en gekwetste mensen zijn. Niets is verder van de waarheid verwijderd... Geesten hebben nooit iemand kwaad gedaan, behalve door angst bij de getuige, door zijn eigen toedoen en vanwege zijn eigen onwetendheid over wat geesten vertegenwoordigen."
Loyd Auerbach, een andere gerespecteerde spokenjager, is het ermee eens: "In veel culturen en religies over de hele wereld wordt gedacht dat spoken een slechte wil hebben jegens de levenden. Dit is jammer, aangezien het bewijs uit duizenden gevallen... suggereert dat mensen hun persoonlijkheid of motivatie niet veranderen na de dood... noch worden ze kwaad."
De wortels van angst
Dus waarom zijn we bang voor spoken en geesten? Er zijn twee belangrijke redenen.
Angst voor geesten - ook bekend als spectrofobie of phasmofobie - komt duidelijk voort uit onze angst voor het onbekende. Dit is een diepgewortelde angst die ingebakken zit in onze genetische samenstelling. De primitieve delen van onze hersenen die reageren op instinct - een overblijfsel van onze voorouders die in de grot woonden - spoelen ons lichaam met adrenaline als we een bedreiging tegenkomen, en bereiden ons voor om te vechten of te vluchten. En als die dreiging iets onbekends is dat uit de duisternis zou kunnen springen, zouden we net zo snel vluchten.
Deze angst heeft nog een andere component als dat iets in het donker als een geest wordt gezien. Een geest is tenslotte de manifestatie van een persoon die dood is. Dus nu worden we niet alleen geconfronteerd met wat we denken dat een bedreiging voor ons leven is, maar ook met een weergave van de dood zelf. Het is niet alleen een entiteit die we niet begrijpen, het is ook een bewoner van de plaats waar velen van ons het meest bang voor zijn - het mysterieuze land van de doden.
De tweede belangrijkste reden waarom we bang zijn voor geesten is dat we door de populaire cultuur verder zijn geconditioneerd om dit te doen. Bijna zonder uitzondering schilderen boeken, films en televisieprogramma's geesten af als kwaadaardig, in staat tot onheil, verwonding en zelfs de dood. Als we populaire media moeten geloven, vinden geesten het leuk om ons bang te maken.
"Wat Hollywood en televisie afbeelden is zeer onnauwkeurig en kan niet als waarheidsgetrouw worden beschouwd", zeggen Lewis en Sharon Gerew van de Philadelphia Ghost Hunters Alliance. "Ze laten zien dat deze geesten van de doden slecht van aard zijn, vol boosaardigheid en schadelijke bedoelingen. Ik verzeker u dat dit niet het geval is."
Griezelige, rottende, wraakzuchtige geesten kunnen spannende films maken, maar ze hebben heel weinig basis in werkelijke ervaring.
Geestactiviteit vs. Poltergeist-activiteit
Spook- en spookverschijnselen zijn ongevaarlijk. Hoezeer ze ons ook van streek maken en verbijsteren, er is werkelijk niets om bang voor te zijn. Over het algemeen lijken angstaanjagende verschijnselen opnames te zijn van gebeurtenissen uit het verleden die plaatsvonden in een bepaalde omgeving. Daarom kunnen spookhuizen bijvoorbeeld de opnames van voetstappen op een trap "afspelen", of zelfs de stemmen van een ruzie die vele jaren geleden plaatsvond. Verschijningen kunnen soms worden gezien die dezelfde taak steeds opnieuw uitvoeren.
Waar geesten of geestverschijningen kunnen aardse manifestaties zijn van degenen die zijn overgegaan. Ze zijn soms in staat om te communiceren met de levenden en berichten door te geven.
In geen van beide gevallen vormen de verschijnselen een reële bedreiging. Stemmen die zijn vastgelegd door middel van elektronische stemfenomenen (EVP)-technieken kunnen soms grof of zelfs ronduit beledigend zijn, maar nogmaals, er is geen echte dreiging van fysiek letsel.
Hoe verklaren we die zeldzame gevallen waarin een persoon schijnbaar wordt gekrabd, geslagen of zelfs gebeten door een onzichtbare entiteit? Dergelijke gevallen zijn gedocumenteerd in de beroemde Bell Witch geval, de Esther Cox zaak in Amherst, Nova Scotia, en de angstaanjagende zaak "The Entity", waarop de gelijknamige film was gebaseerd.
Deze gevallen, en andere waarin mensen worden 'aangevallen' en objecten worden rondgegooid, worden door de meeste onderzoekers tegenwoordig beschouwd als voorbeelden van poltergeist-activiteit. Hoewel klopgeest 'luidruchtige geest' betekent, suggereert de huidige parapsychologische theorie dat klopgeesten helemaal geen geesten of spoken zijn. Liever, poltergeist activiteit is psychokinetische activiteit veroorzaakt door een levend persoon. Meestal is die persoon een tiener die hormonale veranderingen ondergaat of iemand die onder extreme emotionele of psychologische stress staat.
Met andere woorden, wat we over het algemeen beschouwen als de engste aspecten van geesten - objecten die vanzelf bewegen, tv's die aan gaan, bonzen op muren, en, zeer zelden, een persoon die gewond raakt – worden hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door de onbewuste activiteit van een levend mens menselijke geest. We kunnen geesten niet de schuld geven.
Voor degenen onder ons die spook- en spookverschijnselen onderzoeken, moeten we onze angstige instincten weerstaan in het aangezicht van het onbekende. Angst kan ons onderzoek en begrip van een van de meest intrigerende aspecten van de menselijke ervaring alleen maar belemmeren.
