Sztuka od dawna jest sposobem na przekazywanie uczuć i doprowadzanie do emocjonalnego uzdrowienia. Wielu artystów uważa, że czas stresu i żalu jest czasem produktywnym, twórczym, kierując swoje emocje na potężne obrazy uniwersalnego ludzkiego cierpienia. Potrafią zamienić niepokojące obrazy wojny, głodu, choroby i traumy w przejmujące, a nawet piękne obrazy które rezonują w duszy przez całe życie, czyniąc widza bardziej wrażliwym i bardziej zaangażowanym w relacje z bliźnimi i świat.
Guernica Picassa
Jednym z takich przykładów obrazu znanego na całym świecie z wyrażania cierpienia i zniszczenia jest obraz Pabla Picassa Guernica obraz, w którym Picasso kierował smutek i gniew, jakie odczuwał z powodu przypadkowego bombardowania i wirtualnego unicestwienia przez nazistów w 1937 roku małej hiszpańskiej wioski. Ten obraz tak wpłynął na ludzi na całym świecie, że stał się jednym z najpotężniejszych obrazów antywojennych w historii.
Rembrandta
Inni malarze malowali portrety ludzi, których kochali i stracili. Holenderski malarz
Były to najlepsze czasy w XVII-wiecznej Holandii – znanej jako holenderski złoty wiek. Gospodarka kwitła, a zamożni kupcy budowali kamienice wzdłuż kanałów amsterdamskich, instalując luksusowe meble i obrazy. Ale dla Rembrandta van Rijna (1606-1669) przyszły najgorsze czasy – jego piękna, ukochana, młoda żona Saskia zmarła w wieku 30 lat, a także ich troje niemowląt. Ocalał tylko jego syn Tytus, który później został jego dilerem.
Potem Rembrandt nadal tracił ludzi, których kochał. Zaraza z 1663 r. zabrała jego ukochaną kochankę, a następnie Tytusa, w młodym wieku 27 lat, w 1668 r. Sam Rembrandt zmarł zaledwie rok później. W tym mrocznym okresie swojego życia Rembrandt nadal malował to, co było dla niego najbardziej osobiste, nie… dostosowując się do oczekiwań dnia, kierując swoje cierpienie i smutek na mocny i sugestywny obrazy.
Według Neila Straussa w swoim artykule w New York Times ”Wyraz żalu i moc sztuki,"
W sztuce Rembrandta żal jest emocją świecką i duchową. W dziesiątkach autoportretów, które malował przez prawie pół wieku, smutek rozwija się jak ból tłumionych łez. Dla tego człowieka, który stracił najbardziej ukochanych ludzi, żałoba nie była wydarzeniem; był to stan umysłu, zawsze obecny, przesuwający się do przodu, wycofujący się, zawsze rosnący, jak cienie przesuwające się po starzejącej się twarzy artysty.
Dodaje, że przez wieki sztuka zachodnia przedstawiała ludzkie emocje smutku, począwszy od obrazy wazonowe z klasycznej Grecji po religijne obrazy chrześcijaństwa, „które ma tragedię na samym jego wierzchu rdzeń."
Inne słynne obrazy o żałobie i stracie:
- U bram wieczności (1890), autorstwa Vincenta Van Gogha, ukończony dwa miesiące przed własną śmiercią przez samobójstwo.
- Śmierć Marata(1793) francuskiego malarza Jacques-Louis Davida, opartego na zabójstwie jego przyjaciela podczas rewolucji francuskiej podczas kąpieli.
- Pogrzeb w Ornans (1849-50), autorstwa Gustave'a Courbeta, przedstawiający pochówek stryjecznego dziadka Courbeta.
- Ofelia (1851-52), autorstwa Johna Everetta Millaisa, przedstawiający samobójstwo bohatera Ofelii przez utonięcie w Szekspira Mała wioska.
- Wiele obrazów norweskiego malarza Edvarda Muncha (1863-1944), który stracił matkę na gruźlicę w wieku zaledwie 5 lat, również przedstawia smutek i stratę:
- Chore dziecko (1907), na podstawie śmierci siostry Muncha, również na gruźlicę.
- Krzyk (1893), obraz, który oddaje naturę egzystencjalnego niepokoju.
Obejrzyj także przejmujący film ”Smutek," z Metropolitan Museum of Art, w którym Andrea Bayer, kurator sztuki europejskiej, oprowadza cię przez obrazy i inna sztuka o żałobie i stracie, gdy zajmuje się i opowiada o swojej osobistej reakcji na niedawne jej własne zgony rodzice.
Sztuka ma moc uzdrawiania poprzez przekazywanie osobistych emocji cierpienia, straty i żalu oraz przekształcanie ich w coś pięknego, które reprezentuje uniwersalną ludzką kondycję.
Według światowej sławy wietnamskiego mnicha buddyjskiego „Thich Nhat Hanh”
Cierpienie nie wystarczy. Życie jest zarówno straszne, jak i cudowne... Jak mogę się uśmiechać, kiedy wypełnia mnie tyle smutku? To naturalne – musisz uśmiechać się do swojego smutku, ponieważ jesteś kimś więcej niż smutkiem.
Źródła
- 1. Ginger Levit, Rembrant: Malarz smutku i radości, Kobiety przypływu, http://www.tidewaterwomen.com/featured/january-2012/rembrandt-painter-of-grief-joy
- 2. Neil Strauss, Wyraz żalu i potęga sztuki, New York Times, wrzesień. 13, 2001, http://www.nytimes.com/2001/09/13/arts/13GRIE.html
- 3. Tamże.
