Budzisz się niezdolny do ruchu, ledwo zdolny do oddychania... czujesz przytłaczający ciężar na klatce piersiowej... i wyczuwasz obecność zła w pokoju... Stara wiedźma uderza!
Czytelnik pisze:
Jakieś półtora roku temu obudził mnie w nocy silny, ciepły wiatr. Nie mogłem się ruszyć i nie mogłem krzyczeć. Trwało to około 30 sekund i zniknęło. Nic nie widziałem. W zeszłym tygodniu to się powtórzyło. Leżałem w łóżku i znów się obudziłem. Poczułem, jak bardzo silna siła mnie trzyma. Nie mogłem usiąść. Próbowałem krzyczeć za moją córkę i nie mogłem wydobyć żadnego hałasu. Próbowałem uderzyć ręką w ścianę i ta siła mi nie pozwoliła. To znowu trwało około 30 sekund i skończyło się. Naprawdę nie wierzę w duchy i w ogóle nic nie widziałem. Jestem po prostu bardzo przestraszony i zdezorientowany.
Czy miałeś kiedyś podobne doświadczenie? Powyższy incydent jest klasycznym przykładem tego, co stało się znane jako syndrom „starej wiedźmy” i jest jednym z wielu takich listów, które co miesiąc otrzymuję od czytelników. Ofiary budzą się i stwierdzają, że nie mogą się ruszyć, chociaż widzą, słyszą, czują i powąchają. Czasami pojawia się uczucie wielkiego ciężaru na klatce piersiowej i poczucie, że w pokoju jest złowroga lub zła obecność. I podobnie jak powyższy czytelnik, często są
Nazwa zjawiska wywodzi się z przesądnego przekonania, że wiedźma – lub stara wiedźma – siedzi lub „jeździ” na piersiach ofiar, unieruchamiając je. Chociaż to wyjaśnienie nie jest obecnie traktowane zbyt poważnie, kłopotliwa i często bardzo przerażająca natura tego zjawiska prowadzi wielu ludzie wierzyć, że działają nadprzyrodzone siły - duchy lub demony.
Doświadczenie jest tak przerażające, ponieważ ofiary, chociaż sparaliżowanywydają się w pełni korzystać ze swoich zmysłów. W rzeczywistości często towarzyszą mu dziwne zapachy, odgłos zbliżających się kroków, dziwne zjawy cienie lub świecące oczy i przytłaczający ciężar na klatce piersiowej, utrudniający oddychanie, jeśli nie niemożliwy. Wszystkie zmysły ciała mówią ofiarom, że dzieje się z nimi coś prawdziwego i niezwykłego. Czar pryska, a ofiary często wracają do zdrowia po utracie przytomności. Całkowicie rozbudzeni i dobrze, siadają, kompletnie zdumieni tym, co im się właśnie przydarzyło, od teraz pokój jest zupełnie normalny.
W obliczu tak dziwacznego i irracjonalnego doświadczenia nic dziwnego, że wiele ofiar się tego boi zostali zaatakowani w swoich łóżkach przez jakiegoś złego ducha, demona lub być może obcego gościa.
Zjawisko to dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet w różnym wieku i wydaje się, że przynajmniej raz w życiu dotyczy około 15 procent populacji. Może wystąpić, gdy ofiara śpi w dzień lub w nocy i jest to zjawisko ogólnoświatowe, udokumentowane od czasów starożytnych.
„W II wieku grecki lekarz Galen przypisał to niestrawności” Encyklopedia duchów i duchów przez Rosemary Ellen Guiley. „Niektóre osoby cierpią na powtarzające się ataki przez ograniczony czas; inni od lat powtarzają ataki”.
Inny przykład:
Mam 27 lat i cierpię przez ostatnie 12 lat. Zaczęło się po prostu nie być w stanie się poruszyć, jakby ktoś był na mnie, przygniatając mnie. I chociaż z całych sił próbowałam się poruszyć lub krzyczeć, jedyne, co mogłam zrobić, to ledwo ruszać palcami u nóg i cicho szemrać. Na początku było to bardzo przerażające i starałem się z całych sił się obudzić. Po przebudzeniu nie mógłbym ponownie zasnąć przez co najmniej kilka godzin. Teraz trochę się do nich przyzwyczaiłem. Czasami nawet kładę się i widzę, jak długo wytrzymam to okropne, przytłaczające uczucie. W końcu zawsze staram się obudzić.
Z biegiem lat to „coś” przekształciło się w mroczną istotę, coś, co robi mi to celowo z jakiegoś powodu. Myślę, że to jest coś, co mogłem wymyślić w mojej głowie, aby sobie z tym poradzić. Nie jestem do końca pewien. Kiedy już się do tego przyzwyczaiłem, nigdy tak naprawdę tego nie kwestionowałem. Nadal występuje mniej więcej co 2 miesiące. Czasami raz na noc, innym razem może się zdarzyć kilka razy w ciągu jednej nocy.
Co się dzieje? Czy istnieje racjonalne wytłumaczenie tych dziwnych doświadczeń?
Wyjaśnienie naukowe
Instytucja medyczna jest całkiem świadoma tego zjawiska, ale ma na to mniej sensacyjną nazwę niż „syndrom starej wiedźmy”. Nazywają to "paraliż sennylub SP (czasami ISP oznacza „izolowany paraliż senny”).
Więc co to powoduje? Dr Max Hirshkowitz, dyrektor Centrum Zaburzeń Snu w Centrum Medycznym Administracji Weteranów w Houston, mówi, że sen paraliż występuje, gdy mózg znajduje się w stanie przejściowym między głębokim snem śnienia (znanym jako sen REM ze względu na szybki ruch gałek ocznych) i budzenie się. Podczas snu REM mózg wyłączył większość funkcji mięśni ciała, więc nie możemy odgrywać naszych snów – jesteśmy chwilowo sparaliżowani.
„Czasami twój mózg nie wyłącza w pełni tych snów – lub paraliżu – po przebudzeniu” – powiedział Hirshkowitz dla ABC News. „To by wyjaśniało uczucie »zamrożenia« i halucynacje związane z paraliżem sennym”. Według jego badań efekt tak naprawdę trwa tylko od kilku sekund do nawet minuty, ale w tym półśnie, półprzebudzonym stanie dla ofiary może wydawać się dużo dłużej.
W swoim artykule „Pomoc! Nie mogę się ruszyć!”, pisze Florence Cardinal: „Paraliżowi sennemu często towarzyszy wyrazista” halucynacje. Może pojawić się wrażenie, że ktoś jest w pokoju, a nawet unosi się nad tobą. Innym razem wydaje się, że klatka piersiowa jest uciskana, jakby ktoś lub coś tam siedział. Mogą nawet wystąpić ataki seksualne związane z halucynacjami. Odgłos kroków, otwieranie i zamykanie drzwi, głosy, wszystko to może być bardzo przerażającą częścią paraliżu sennego. Są one znane jako doświadczenia hipnagogiczne i hipnopompiczne i sprawiają, że ludzie boją się epizodu paraliżu sennego”.
Jednak pomimo wszystkich swoich wyjaśnień, eksperci od snu wciąż nie wiedzą, co powoduje, że mózg tak spieprza, ani dlaczego niektórzy ludzie doświadczają tego bardziej niż inni. Ale jest kilka teorii:
- „Epzory paraliżu mogą wystąpić, gdy ciało znajduje się w dowolnej pozycji, ale najczęściej zdarzają się, gdy śpiący leży płasko na plecach. Intensywny strach jest powszechny, ale czasami pojawiają się inne silne emocje, takie jak smutek lub złość” – mówi Florence Cardinal w „The Terror of Sleep Paralysis”.
- Dla niektórych paraliż senny jest często spowodowany niewystarczającą ilością snu lub przemęczeniem. Podobnie zakłócony harmonogram snu lub zaburzenia rytmu dobowego mogą powodować epizod paraliżu sennego.
- Częściej występuje u osób cierpiących na silny lęk lub chorobę afektywną dwubiegunową. Niektóre badania pokazują, że paraliż senny jest pięć razy bardziej prawdopodobny u osób, które przyjmują takie leki przeciwlękowe, jak Xamax lub Valium.
- Badanie wykazało, że 35 procent osób z izolowanym paraliżem sennym zgłasza również historię ataków paniki podczas czuwania niezwiązanych z doświadczeniem paraliżu.
Jak możesz zapobiec paraliżowi sennemu? Według badań klinicznych możesz być w stanie zminimalizować epizody, przestrzegając dobrej higieny snu:
- dobrze się wyspać
- redukować stres
- ćwicz regularnie (ale nie za blisko przed snem)
- utrzymuj regularny harmonogram snu.
„Dla niektórych może to jednak nie być możliwe”, mówi Florence Cardinal, „więc zamiast tego przyjrzyjmy się sposobom ucieczki z uścisku paraliżu sennego. Najlepszym lekarstwem jest chęć poruszania się, nawet jeśli jest to tylko poruszanie małym palcem. To często wystarcza, aby złamać czar. Jeśli dasz radę, krzycz! Twój współlokator może tego nie docenić, ale to lepsze niż cierpienie przez długi i pełen strachu odcinek. Jeśli wszystko inne zawiedzie, poszukaj profesjonalnej pomocy”.
Brzmi jak dobra rada. Najważniejsze jest to, że naprawdę nie masz się czego obawiać, w sensie paranormalnym, przed paraliżem sennym. Ta stara wiedźma, którą czujesz na piersi, może być niczym innym jak lękiem przed życiem w stresującym świecie.
