Nazwa Excelsior zawsze powodowała pewne zamieszanie dla niektórych ludzi, przynajmniej w odniesieniu do historii motocykli. Problem polega na tym, że nazwa ta była używana przez trzy oddzielne firmy, jedną w Wielkiej Brytanii, jedną w USA i jedną w Niemczech (Excelsior Fahrrad Motorad-Werke). Brytyjska firma działała od 1896 do 1964, podczas gdy Excelsior w USA (później Excelsior-Henderson) produkował motocykle od 1905 do 1931.
Excelsior USA
Podobnie jak wielu przyszłych producentów motocykli, Excelsior rozpoczął produkcję rowerów. Właściwie produkowali części rowerowe przed produkcją całych cykli. Biznes rowerowy kwitł pod koniec XIX wieku dzięki przejażdżkom grupowym, rajdom, wyścigom, a nawet wspinaczkom.
Produkcja motocykli Excelsior rozpoczęła się na Randolph Street w Chicago w 1905 roku. Ich pierwszy motocykl miał 21 cali sześciennych (344 cm3, 4 suwowy), maszyna jednobiegowa z nietypową konfiguracją zaworów, znaną jako głowica „F”. Ta konfiguracja ma zawór wlotowy umieszczony w głowicy cylindra, ale zawór wydechowy znajduje się w cylindrze (styl zaworu bocznego). Napęd końcowy odbywał się za pomocą skórzanego paska na tylne koło. Ten pierwszy Excelsior miał prędkość maksymalną od 35 do 40 mil na godzinę.
Seria „X”
W 1910 r. Excelsior wprowadził konfigurację silnika, z której zasłynęli, i taką, którą produkowali do 1929 r.: słynną serię „X”. Silnik był V-twin o pojemności 61 cali sześciennych (1000 cm3). Rowery zostały oznaczone literami modelu „F” i „G” i były maszynami jednobiegowymi.
Ponieważ motocykle Excelsior zyskały popularność dzięki doskonałym osiągam i niezawodności, wejście na rynek motocyklowy rozważała inna firma z Chicago - The Schwinn Company.
Firma Ignaza Schwinna od jakiegoś czasu produkowała rowery, ale spadek sprzedaży rowerów około 1905 r. (po części spowodowany popularnością motocykli) zmusił go do przyjrzenia się innym rynkom. Jednak zamiast projektować i wytwarzać własne produkty, firma Schwinn zdecydowała się złożyć ofertę kupna motocykli Excelsior.
Firma Schwinn kupuje Excelsior
Minęło kolejne sześć lat (1911), zanim firma Schwinn sfinalizowała zakup Excelsiora za 500 000 dolarów. Co ciekawe, w 1911 roku kolejny producent motocykli, który stał się synonimem firmy Schwinn, wyprodukował swój pierwszy motocykl. Motocykle Henderson produkujące w tym roku pierwszą czterocylindrową maszynę rzędową.
W tym czasie motocykle również zastępowały cykle w zawodach. Wiele wyścigów odbyło się między miastami, granicami państwowymi, a nawet na motordromach. Motordromy, pierwotnie przeznaczone do wyścigów rowerowych, były to owale z wysokimi brzegami wykonane z drewnianych desek o szerokości 2 cali. (Wyobraź sobie drzazgi!)
Aby nagłośnić markę, Excelsior brał udział w wielu konkursach i ustanowił szereg rekordów świata. Kierowcy fabryczni, tacy jak Joe Walters, ustanowili nowe rekordy na owalach, takie jak pierwszy motocykl, który osiągnął średnią 86,9 mil na godzinę na sześciu okrążeniach jednej trzeciej owalnego toru, pokonując dystans w 1m-22,4 sekundy.
Pierwszy motocykl o prędkości 100 mph
Kolejny rekord ustanowiony w tym czasie trafił do firmy Henderson, kiedy kierowca Lee Humiston osiągnął prędkość maksymalną 100 mil na godzinę. Ten kamień milowy został osiągnięty na torze planszowym w Playa del Ray w Kalifornii. Ten rekord pomógł firmie Henderson zwiększyć sprzedaż w USA, a także eksportować maszyny do Anglii, Japonii i Australii.
Do 1914 roku marka Excelsior okazała się jednym z najbardziej utytułowanych producentów motocykli na świecie. Ponieważ produkcja wzrosła, aby sprostać zapotrzebowaniu, konieczna stała się nowa fabryka. Nowa fabryka była wówczas supernowoczesne i zawierała tor testowy na dachu! Fabryka zaoferowała również swoje pierwsze 2-suwowy w tym roku z jednocylindrową maszyną o pojemności 250 cm3.
Wielki zawór „X”
Rok później, 1915, Excelsior wprowadził nowy model z Big Valve X, 61-calowym V-twin z trzybiegową skrzynią biegów. Firma twierdziła, że ten motocykl był „najszybszym motocyklem w historii”.
Dziewiętnaście szesnaście widziało markę Excelsior używaną przez liczne siły policyjne, a nawet wojsko USA podczas kampanii Pershinga w Meksyku.
Excelsior kupuje motocykle Henderson
Z powodów finansowych i niedoborów surowców firma Henderson zaproponowała sprzedaż Excelsiorowi w 1917 roku. Schwinn ostatecznie przyjął ofertę i przeniósł produkcję Hendersonów do fabryki Excelsior. Jakieś trzy lata później Will Henderson zerwał kontrakt ze Schwinnem i odszedł, aby założyć kolejną fabrykę motocykli z partnerem Maxem M. Sladkina.
W 1922 roku Excelsior-Henderson został pierwszym producentem motocykli, który wyprodukował motocykl, który pokonał milę w 60 sekund na półmilowym torze gruntowym. W tym samym roku wprowadzono również Excelsior typu M, jednocylindrową maszynę, która była w zasadzie połową silnika dwusilnikowego. Ponadto wprowadzono nowego Hendersona o nazwie De Lux z wieloma ulepszeniami silnika i większymi hamulcami. Niestety, w tym roku w wypadku motocyklowym zginął również założyciel Henderson, Will Henderson. Testował nową maszynę.
Policja kupuje Hendersonów
Maszyny Henderson nadal były ulubieńcem sił policyjnych w USA, a ponad 600 różnych sił wybierało markę zamiast takich motocykli jak Harley Davidson i Indian.
Bicie rekordów w pierwszych dniach produkcji motocykli było na porządku dziennym. A marki Excelsior i Henderson zabrały wiele rekordów. Jeden rekord, który wciąż stoi, został osiągnięty przez zawodnika Hendersona Wellsa Bennetta.
Bennett jechał Hendersonem De Lux z Kanady do Meksyku w 1923 roku i ustanowił rekord 42 godziny 24 minuty. Następnie dodał wózek boczny i pasażera - Raya Smitha - i pojechał z powrotem do Kanady, bijąc rekord z wózkiem bocznym.
Ostatnim i jednym z najbardziej udanych Excelsiorów był Super X. Ten rower, wprowadzony na rynek w 1925 roku, wygrał wiele wyścigów deskowych, ustanawiając przy tym wiele rekordów świata.
Super X został przestylizowany, by stać się nowoczesnym krążownikiem w 1929 roku, ale był to również ostatni z Excelsior-Hendersons jako firma została nagle zamknięta 31 marca 1931 r. z powodu kryzysu po Katastrofa na Wall Street. Chociaż firma miała wiele zamówień zarówno od policji, jak i od dealerów, Ignaz Schwinn zdecydował, że depresja będzie się pogłębiać, więc postanowił zrezygnować z pracy.
