Voordat u een enkel woord fictie schrijft, moet u beslissen wie het verhaal vertelt - en door wie welk standpunt. Als het verhaal wordt verteld door een verteller (in plaats van door een personage), schrijf je vanuit het derde persoonsperspectief. Maar wie is de verteller? Hoeveel weet de verteller? Kan de verteller in de hoofden van de personages kruipen om te beschrijven wat ze denken?
Wat is het beperkte gezichtspunt van de derde persoon?
Het alwetende gezichtspunt van de derde persoon (wat 'alwetend' betekent) is een methode van verhalen vertellen waarbij de verteller weet wat elk personage denkt. Derde persoon beperkt gezichtspunt, aan de andere kant, is een methode van verhalen vertellen waarbij de verteller alleen de gedachten en gevoelens kent van een enkel karakter, terwijl andere karakters alleen extern worden gepresenteerd. Third person limited geeft een schrijver meer vrijheid dan eerste persoon, maar minder kennis dan alwetende derde persoon.
Waarom kiezen voor het beperkte gezichtspunt van de derde persoon?
Er zijn een aantal redenen waarom u zou kunnen besluiten dat een derde persoon beperkt geschikt is voor uw volgende fictiewerk. Hier zijn slechts enkele mogelijkheden:
- Je wilt de mogelijkheid hebben om een situatie te laten zien door de ogen van een interessant of uniek personage.
- Je schrijft een mysterie en wilt dat de lezer de aanwijzingen en uitkomsten ervaart vanuit het standpunt van een van je personages.
- Je vertelt een verhaal waarin de perspectieven van je hoofdpersoon evolueren of veranderen, en je wilt die veranderingen door hun ogen laten zien.
- Je wilt een gevoel van onzekerheid behouden over de motivaties, emoties of het verleden van andere personages.
Voorbeelden van een beperkt gezichtspunt van een derde persoon in fictie
De meeste fictiewerken worden verteld vanuit het derde persoonsperspectief. Zo wordt het beroemde "Pride and Prejudice" van Jane Austen volledig verteld vanuit het standpunt van hoofdpersoon Elizabeth Bennett. JK Rowlings "Harry Potter"-serie onthult zijn geheimen door Harry zelf, die, net als de lezer, nieuw is in de wereld van magie en tovenarij.
Een klassiek voorbeeld van beperkte fictie voor een derde persoon is Ernest Hemingway's "For Whom the Bell Tolls", dat stevig vasthoudt aan het bewustzijn van één personage, dat van Robert Jordan, die deelt:
"Deze Anselmo was een goede gids geweest en hij kon heerlijk reizen in de bergen. Robert Jordan kon zelf goed genoeg lopen en hij wist door hem te volgen sinds het daglicht was dat de oude man hem dood zou kunnen lopen. Robert Jordan vertrouwde de man, Anselmo, tot nu toe in alles behalve in zijn oordeel. Hij had nog niet de gelegenheid gehad om zijn oordeel te testen, en hoe dan ook, het oordeel was zijn eigen verantwoordelijkheid."
De lezer zal Anselmo's gedachten en reacties alleen kennen voor zover hij ze door zijn acties onthult. Maar de gedachten van Robert Jordan zullen in het hele verhaal worden gedeeld. Het zijn zijn reacties en zijn interpretaties van gebeurtenissen die de lezer zal begrijpen en volgen.
Omdat third person limited grotendeels bepaald wordt door wat het niet doet, kan het op dit punt helpen om een voorbeeld te lezen van alwetende derde persoon ter vergelijking.
