Het perspectief van een verhaal is het perspectief van waaruit een verhaal wordt verteld. Schrijvers kunnen ervoor kiezen om hun verhaal te vertellen vanuit een van de volgende drie perspectieven:
- Eerste persoon: voornamelijk met "ik" of "wij"
- Derde persoon: voornamelijk met behulp van "hij", "zij" of "het", wat kan zijn beperkt-kennis van één karakter - of alwetend - alwetend.
- Tweede persoon: voornamelijk met behulp van "u" en "uw"
Als schrijver moet je strategisch het standpunt kiezen waarmee je je personages het meest effectief kunt ontwikkelen en je verhaal kunt vertellen.
Eerstepersoonsperspectief
Wanneer de auteur de voornaamwoorden 'ik', 'mij', 'mijzelf', 'wij' of 'mijn' gebruikt om een verhaal te vertellen, gebruikt dit stuk fictie het gezichtspunt van de eerste persoon. Van alle manieren om een verhaal te vertellen, is dit standpunt het gemakkelijkst te gebruiken omdat de schrijver "in gesprek" is met de lezer en het gemakkelijk is om in karakter te blijven. In dit gezichtspunt ervaren de lezers de wereld plaatsvervangend via de verteller.
Het voordeel van het first-person perspectief is dat je direct verbinding kunt maken met de lezer. Het nadeel van deze aanpak is dat je jezelf beperkt omdat je vanuit slechts één perspectief schrijft.
Beschouw dit klassieke voorbeeld uit de klassieke roman van Herman Melville uit 1851 Moby Dick perspectief vanuit de eerste persoon. Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van de zeeman Ismaël. Het heeft een van de beroemdste openingsregels in de literatuur: "Noem me Ismaël." De lezer wordt er meteen in meegezogen.
Telkens wanneer ik merk dat ik grimmig word over de mond; wanneer het een vochtige, druilerige november in mijn ziel is; telkens wanneer ik merk dat ik onvrijwillig stilsta voor doodskistenpakhuizen en achter elke begrafenis die ik tegenkom naar voren kom; en vooral wanneer mijn hypo's zo'n overhand van me krijgen, dat er een sterk moreel principe nodig is om me ervan te weerhouden opzettelijk de straat op gaan en methodisch de petten van mensen afslaan - dan acht ik het de hoogste tijd om naar zee te gaan als zodra ik kan.
Tweedepersoonsstandpunt
Wanneer een verteller het voornaamwoord "u" of "uw" gebruikt om het verhaal te vertellen, is dat een geval van het gebruik van het tweede persoonsperspectief. Het verhaal ontvouwt zich vanuit het perspectief van een toeschouwer die rechtstreeks tot de lezer spreekt. Bijvoorbeeld: "Je ging vanochtend naar school."
Het gezichtspunt van de tweede persoon wordt zelden gebruikt, omdat deze schrijfstijl gemakkelijk gimmickachtig klinkt, waardoor het het moeilijkste gezichtspunt is om te gebruiken. Maar als je eraan werkt, kan het worden gedaan en goed worden gedaan.
Het voordeel van een tweede persoonsperspectief is dat je de lezer direct kunt aanspreken. Als je de behoefte voelt om de lezer vanaf het begin onder te dompelen, probeer dan deze aanpak. Het nadeel is dat het erg moeilijk is om een verhaal effectief over te brengen als je rechtstreeks met de lezer praat.
Overweeg hier een voorbeeld uit de bestverkochte roman van Jay McInerney Felle lichten, grote stad tweede persoon gezien.
Je herinnert je hoe je je voelde toen je langs deze weg kwam voor je eerste interview, hoe de saaie louche gang je angst voor grootsheid alleen maar deed toenemen.
Voordat je vanuit dit perspectief probeert te schrijven, wil je misschien de roman van McInerney lezen om een idee te krijgen van hoe je het tweedepersoonsperspectief het beste kunt gebruiken. McInerney schreef het boek in de tweede persoon omdat de hoofdpersoon geen naam heeft, en hij probeerde de ervaringen en uitdagingen van zijn centrale figuur zo persoonlijk mogelijk te maken.
Standpunt van een derde persoon
In de derde persoon gebruikt de verteller de voornaamwoorden 'hij', 'zij', 'zij' of 'het' om het verhaal te vertellen. Zie het als jij (de schrijver) die functioneert als een buitenstaander die naar binnen kijkt naar de actie die plaatsvindt.
Het perspectief van de derde persoon is het meest gebruikte perspectief vanwege alle opties die het biedt. Dit perspectief biedt de auteur meer flexibiliteit dan de andere twee perspectieven. Als u in deze modus schrijft, bent u de "toeschouwer" die de actie bekijkt terwijl deze zich ontvouwt. Het is alsof iemand in een theater zit te kijken naar een toneelstuk met meerdere acteurs.
Als je ervoor kiest om vanuit dit perspectief te schrijven, kun je schrijven in de alwetende derde persoon, waar de gedachten van alle personages worden onthuld aan de lezer, of je kunt kiezen voor een beperkte derde persoon, waarbij de lezer in de geest van slechts één personage kijkt - in de hele roman of in een specifiek secties.
Het voordeel van het derde persoonsperspectief is dat de auteur vanuit een breder perspectief kan schrijven. Het nadeel is dat het moeilijk kan zijn om een band met de lezer tot stand te brengen.
Je zou bijvoorbeeld een roman als die van Leo Tolstoj kunnen kiezen Anna Karenina. Door te schrijven vanuit het alwetende perspectief van de derde persoon kon de auteur veel vrijer zijn met de plot dan hij had kunnen zijn als hij ervoor had gekozen om vanuit een van de twee andere gezichtspunten te schrijven. Hier beweegt hij van het perspectief van het ene personage naar het andere.
Soms wist ze niet waar ze bang voor was, wat ze verlangde: of ze bang was of verlangde naar wat geweest was of wat zou komen, en wat ze precies verlangde, wist ze niet.
Probeer een nieuw gezichtspunt
Ondanks het voordeel van de derde persoon, hebben beginnende schrijvers de neiging om terug te vallen op de eerste persoon, hetzij omdat het gemakkelijker is, hetzij omdat ze over zichzelf schrijven. Zelfs als je verhaal autobiografisch is, overweeg dan om de derde persoon te proberen. Als je dit doet, kun je je verhaal nuchterder bekijken en effectiever vertellen. Het kan je ook aanwijzingen geven voor het verhaal waar je niet aan had gedacht.
Bij het kiezen tussen een beperkt en alwetend perspectief, kan het gemakkelijker zijn om de beperkte derde persoon te gebruiken, die nog steeds nauw aansluit bij het standpunt van één persoon. Je kunt beginnen met een beperkte derde persoon en vervolgens, als je wilt, overschakelen naar alwetend als je merkt dat je meer dan één gezichtspunt nodig hebt om je verhaal te vertellen. Deze mogelijkheid om te schakelen zou het u gemakkelijker moeten maken.
Als je verhaal steeds tegen een muur aanloopt, overweeg dan om van standpunt te veranderen. Beginnende schrijvers kreunen misschien bij het idee een heel verhaal te herschrijven, maar zo leerden veel professionele schrijvers voor het eerst welk standpunt voor hen het beste werkt.
