Het Sachs-Hornbostel-systeem (of H-S-systeem) is een uitgebreide, wereldwijde methode voor het classificeren van akoestische muziekinstrumenten. Het werd in 1914 ontwikkeld door twee Europese musicologen, ondanks hun eigen angst dat zo'n systematisch systeem bijna onmogelijk was.
Curt Sachs (1881-1959) was een Duitse musicoloog die bekend stond om zijn uitgebreide studie en expertise op het gebied van de geschiedenis van muziekinstrumenten. Sachs werkte samen met Erich Moritz von Hornbostel (1877-1935), een Oostenrijkse musicoloog en expert op het gebied van de geschiedenis van niet-Europese muziek. Hun samenwerking leidde tot een conceptueel raamwerk gebaseerd op hoe muziekinstrumenten geluid produceren: de locatie van de gecreëerde vibratie.
Een geluidsclassificatie
Muziekinstrumenten kunnen worden ingedeeld door de westerse orkestrale systeem in koperblazers, percussie, strijkers en houtblazers; maar met het S-H-systeem kunnen ook niet-westerse instrumenten worden geclassificeerd. Meer dan 100 jaar na zijn ontwikkeling wordt het H-S-systeem nog steeds gebruikt in de meeste musea en in grote inventarisatieprojecten. De beperkingen van de methode werden erkend door Sachs en Hornbostel: er zijn veel instrumenten die meerdere trillingsbronnen hebben op verschillende tijdstippen tijdens een optreden, waardoor ze moeilijk te classificeren.
Het H-S-systeem verdeelt alle muziekinstrumenten in vijf categorieën: idiofonen, membranofonen, chordofoons, aerofoons en elektrofoons.
Idiofoons
Idiofoons zijn muziekinstrumenten waarin een trillend vast materiaal wordt gebruikt om geluid te produceren. Voorbeelden van vaste materialen die in dergelijke instrumenten worden gebruikt, zijn steen, hout en metaal. Idiofoons worden onderscheiden volgens de methode die wordt gebruikt om het te laten trillen.
- Hersenschudding-Een paar vergelijkbare instrumenten worden tegen elkaar geslagen of tegen elkaar geslagen om geluiden te creëren, zoals cimbalen en castagnetten
- Wrijving—Instrumenten die geluid produceren wanneer ze worden gewreven. Een voorbeeld hiervan is muziekbril waarbij de muzikant zijn bevochtigde vingers over de rand van de bril wrijft om geluid te produceren.
- Percussie—Muziekinstrumenten die geluid produceren door een slag aan te slaan of te gebruiken, zoals xylofoons, driehoeken, bellen, gongs en stalen trommels
- geplukt-Ook gekend als linguafoons, dit zijn muziekinstrumenten die moeten worden getokkeld om geluid te creëren, zoals de joodse harp waarbij de speler de "tong" van het instrument tokkelt.
- geschraapt— Instrumenten die worden geschraapt om geluid te produceren. Voorbeelden hiervan zijn tandwielrammelaars en wasborden.
- geschud—Muziekinstrumenten die moeten worden geschud om geluid te creëren, zoals: maracas, vermoedelijk uitgevonden door inheemse Indianen van Puerto Rico.
- Stempelen— Instrumenten die geluid produceren wanneer ze op een hard oppervlak worden gestempeld, zoals de schoenen die worden gebruikt door tapdansers of Ierse klompen.
- gestempeld—Als geluid wordt geproduceerd door het materiaal zelf waarop wordt gestempeld.
Membranofoons
Membranofoons zijn muziekinstrumenten die vibrerende, uitgerekte membranen of huid gebruiken om geluid te produceren. Membranofoons worden ingedeeld op basis van de vorm van het instrument.
- Keteldrums-Ook bekend als vattrommels, deze zijn aan de onderkant afgerond en kunnen afstembaar of niet-afstembaar zijn. Het vibrerende membraan is ofwel geregen, genageld of gelijmd aan het lichaam en de speler gebruikt zijn handen, een klopper of beide om erop te slaan.
- Buisvormige trommels- Worden verder ingedeeld in vormen, waaronder vat, cilindrisch, conisch, dubbel conisch, beker, zandloper en ondiep. Buisvormige trommels kunnen zowel afstembaar als niet-afstembaar zijn. Net als de keteltrommels, kunnen buisvormige trommels worden bespeeld met zowel de handen als een slagman en het trillende membraan wordt aan het lichaam geregen, genageld of gelijmd.
- Wrijvingsdrums-In plaats van te slaan, trilt het uitgerekte membraan wanneer er wrijving over het membraan is. Deze zijn niet stembaar en de speler gebruikt een snoer of stok om geluid te creëren.
- Mirlitons—In tegenstelling tot andere muziekinstrumenten die tot de membranofonen behoren, zijn mirlitons geen trommels. De membranen produceren geluid met de trilling van de stem of het instrument van een speler. Mirlitons zijn niet-afstembaar, en een goed voorbeeld van dit type is a kazoo.
- Andere membranofonen worden genoemd frame drums waarbij de huid of het vlies over een frame zoals tamboerijnen wordt gespannen. Ook, pot drums en gemalen drums vallen onder de categorie membranofoon.
akkoorden
Chordofoons produceren geluid door middel van een uitgerekte trillende snaar. Wanneer een snaar trilt, pikt de resonator die trilling op en versterkt het waardoor het een aantrekkelijker geluid krijgt. Er zijn vijf basistypen gebaseerd op de relatie van de snaren met de resonator.
- Muzikale strijkstokken-Al dan niet resonatoren hebben; de snaren zijn bevestigd en gespannen over een houten strijkstok.
- harpen—De snaren zijn niet evenwijdig aan het klankbord; harpen worden getokkeld of getokkeld.
- lieren—De snaren lopen door een dwarsbalk die het weghoudt van de resonator. De lieren kunnen worden gebogen of geplukt.
- luiten—Deze instrumenten hebben een nek; de snaren worden over een resonator gespannen en gaan door de nek. Luiten kunnen worden gebogen of geplukt.
- Citers—Deze hebben een plank maar geen halzen; snaren worden van het ene uiteinde van het bord naar het andere uiteinde gespannen. Citers kunnen worden geplukt of geslagen.
Chordofoons hebben ook subcategorieën, afhankelijk van hoe de snaren worden bespeeld. Voorbeelden van akkoorden gespeeld door: buigen zijn dubbele bas, viool en altviool. Voorbeelden van akkoorden die worden gespeeld door: plukken zijn banjo, gitaar, harp, mandoline en ukelele. De piano, hakkebord en het clavichord zijn voorbeelden van akkoorden die geslagen.
Aerofoons
Aerofoons produceren geluid door een luchtkolom te laten trillen. Deze zijn algemeen bekend als wind instrumenten en er zijn vier basistypen.
- Koperblazers-Deze instrumenten zijn gemaakt van metaal, met name messing, en creëren geluid door de vibratie van de lippen van een speler op het mondstuk. De lucht die door de lippen van de speler gaat, gaat naar de luchtkolom van het instrument en creëert zo geluid. Voorbeelden: trombone, trompet, tuba
- houtblazers—Deze instrumenten waren oorspronkelijk alleen van hout gemaakt, maar nu worden andere materialen gebruikt. Op rietinstrumenten zoals de saxofoon en de klarinet, wordt een dun materiaal op het mondstuk geplaatst, zodat wanneer de speler erin blaast, de lucht wordt gedwongen naar een riet te gaan en het in trilling te brengen. Bij dubbelrietinstrumenten zoals fagotten en hobo's is het materiaal op de opening van het mondstuk dikker. Bij houtblazers zoals fluiten, blaast de speler lucht in de rand van een mondstuk en creëert zo geluid.
- Vrij-riet—Verwijst naar blaasinstrumenten met een vrij trillend riet en de toonhoogte is afhankelijk van de grootte van het riet. Een goed voorbeeld van dit type instrument is de accordeon.
- Vrij— Vrije aerofoons zijn die waarbij het geluid wordt geproduceerd door een luchtkolom buiten het instrument zelf, zoals een bull-roarer of een zweep wanneer deze wordt gekraakt.
Elektrofoons
Elektrofoons zijn muziekinstrumenten die elektronisch geluid produceren of traditioneel het oorspronkelijke geluid produceren en vervolgens elektronisch worden versterkt. Enkele voorbeelden van instrumenten die elektronisch geluid produceren zijn elektronische orgels, theremins en synthesizers. Traditionele instrumenten die elektronisch worden versterkt, zijn onder meer elektrische gitaren en elektrische piano's.
bronnen:
- Olivier P. 1988. Musico-etnologische benaderingen van muziekinstrumenten. Populaire muziek 7(2):216-218.
- Weisser S en Quanten M. 2011. De classificatie van muziekinstrumenten heroverwegen: op weg naar een modulaire benadering van het Hornbostel-Sachs-systeem.Jaarboek voor traditionele muziek 43:122-146.
