Je bent bekend met de beslissingstheorie (of speltheorie), of je het nu weet of niet. Misschien heb je de film gezien Een mooie geest, over John Nash, die een pionier was op dit gebied. Of je hebt waarschijnlijk in een klas of retraite de beroemdste casus over de beslissingstheorie besproken: het gevangenendilemma.
In het Prisoner's Dilemma heb je twee gevangenen die samen een misdaad hebben gepleegd, maar je hebt niet genoeg bewijs om ze naar de gevangenis te sturen voor de termijn die ze verdienen. De rechercheur scheidt de gevangenen en geeft ze opties.
- Als geen van beide gevangenen bekent, gaan beiden een jaar de cel in.
- Als u bekent en uw partner niet, gaat u vrijuit en krijgt uw partner tien jaar gevangenisstraf.
- Als u niet bekent en uw partner wel, gaat uw partner vrijuit en gaat u tien jaar de gevangenis in.
- Als jullie allebei bekennen, gaan jullie allebei vijf jaar de gevangenis in.
Dus, wat doet de gevangene? Het hangt ervan af hoeveel u uw medeplichtige vertrouwt.
Hoe verhoudt de beslistheorie zich tot Human Resources en management?
Als dit geen verband lijkt te houden met management of Human Resources (tenminste meestal heb je niet te maken met politieonderzoeken), in werkelijkheid zijn dit de soorten beslissingen die u elke dag neemt. Denk aan verhogingen aan het einde van het jaar. U hebt in totaal $ 3.000 te verdelen over twee werknemers. Hier zijn enkele van uw opties.
- Geef het totale bedrag aan de sterartiest.
- Verdeel het geld eerlijk.
- Geef 75 procent aan de ster, 25 procent aan de andere persoon.
Je kunt allerlei manieren bedenken om het geld te verdelen, maar net als bij het prisoner's dilemma ervaar je de gevolgen van je beslissing. Als je al het geld aan de beter presterende werknemer geeft, houd je die persoon waarschijnlijk tevreden, maar je beschadigt het moreel van de ander medewerker.
Als je het geld deelt, 50/50, de ster zal het gevoel hebben dat ze super hard heeft gewerkt zonder reden, terwijl de minder productieve werknemer ziet geen reden om te verbeteren.
Je moet een balans vinden, en dat is waar de beslissingstheorie om de hoek komt kijken.
De beslissingstheorie vereist dat u uw opties grondig overweegt
De beslissingen die u neemt, moeten logisch zijn - u moet uw opties goed overdenken wanneer u keuzes maakt. Soms kunt u een beslisboom gebruiken om al uw opties te overwegen. Meestal zijn dit ja/nee-opties. Je hebt waarschijnlijk grappige beslissingsbomen op internet gezien, maar je kunt ze gebruiken voor een verscheidenheid aan praktische beslissingen. Ze kunnen u helpen bij het doorzoeken van de wat-als van elke situatie of beslissing.
Bijvoorbeeld, als u overweegt een dresscode in te voeren, kunt u een beslisboom gebruiken om te bepalen welk type kledingvoorschrift geschikt is voor uw bedrijf. Uw beslisboom zou als volgt beginnen:
Zijn uw medewerkers klantgericht in hun werk?
Zo ja, verwachten de klanten zakelijke kleding?
Zo nee, heeft u veiligheidsproblemen?
U kunt de ja's en nee's doornemen om erachter te komen wat het beste werkt in uw organisatie. Als u vaststelt dat de werknemers niet klantgericht zijn en geen veiligheidsproblemen hebben, dan zijn schoenen met open tenen dat wel passend bij uw dresscode. Als de medewerkers klantgericht zijn, maar de klanten geen zakelijke kleding verwachten, dan kan dat ga voor een business casual dresscode.
Je zou kunnen zeggen dat je deze beslissingen kunt nemen zonder een beslissingsboom, en het is zeer waarschijnlijk dat dat ook zo is. Maar het zal je verbazen hoe vaak bedrijven niet nadenken over de ja's en nee's van een beslissingsboom. Zo krijg je gekke beleidsregels die IT-mensen, die over de vloer kruipen om kabels onder bureaus door te verbinden, verplichten om pakken te dragen.
Of u stelt werknemers in staat om in het hele bedrijf schoenen met open tenen te dragen, in plaats van alleen op kantoor, waar fabrieksmedewerkers die met producten werken gemakkelijk hun tenen kunnen breken.
Beslistheorie toepassen op potentiële persoonlijke conflicten
Het is vaak lastig om de gevolgen van elke beslissing die een medewerker neemt te overzien, maar in dit voorbeeld uit het nieuws zou het doornemen van de beslisboom hebben geholpen. Een Starbucks in Philadelphia haalde het nieuws toen de manager de politie belde op twee zwarte mannen die in het café zaten en niets hadden besteld. Haar beslisboom had er zo uit moeten zien.
- Hebben ze iets besteld?
- Zo ja, laat ze dan met rust.
- Zo nee, heb je met hen gesproken?
- Zo nee, spreek ze dan aan.
- Zo ja, wat zeiden ze?
- Als "we hier iemand ontmoeten", kom dan over 15 minuten terug.
- Als 'we gewoon wat rondhangen', herinner ze er dan aan dat ze een bestelling moeten plaatsen.
Als de manager dezelfde beslissingsboom had gevolgd met elke persoon die aan een tafel zat, ongeacht hun ras, zou je een andere uitkomst hebben gezien. Deze denkoefeningen doornemen kan helpen eventuele vooroordelen weg te nemen-bewust of onbewust, van de besluitvorming.
Beslissingstheorie heeft tal van praktische toepassingen en u kunt het binnen HR en management gebruiken om duidelijke antwoorden te vinden over wat u in een bepaalde situatie moet doen. Beslissingstheorie kan u helpen de waarschijnlijke gevolgen van elke actie die u onderneemt of elke beslissing die u neemt, te onderzoeken.
Het is nuttig voor iedereen: uw werknemers, klanten, managers en andere belanghebbenden.
