In de afgelopen jaren hebben de samenleving, het bedrijfsleven en wetgevers de neiging om een hoog recyclingpercentage te zien als een belangrijk doel van duurzaamheidsinspanningen. Een dergelijk denken is overschaduwd door meer holistische benaderingen zoals circulaire economie en levenscyclus analyse die kijken naar de algehele milieu-impact van het gebruik van hulpbronnen.
De afvalhiërarchie, meestal weergegeven als een omgekeerde driehoek (zoals deze afbeelding op de EPA-website), biedt een hiërarchische benadering om de meest geprefereerde versus de minst geprefereerde benaderingen voor de productie en het beheer van vast afval te tonen. De werkelijke categorieën kunnen variëren in specifieke naam en nummer, afhankelijk van de specifieke groep die dit model gebruikt, maar het essentiële denkproces is dat het vermijden van verbruik en bronvermindering, samen met hergebruik, zijn te verkiezen boven recycling, wat op zijn beurt de voorkeur heeft boven afvalenergie en uiteindelijk boven plaatsing in stortplaatsen. De Amerikaanse EPA deelt de afvalhiërarchie in vier categorieën in. Deze groeperingen worden hieronder besproken.
Bronvermindering en hergebruik
De meest geprefereerde benadering van afvalbeheer is om het in de eerste plaats niet te creëren. Dit kan de keuze zijn om onnodige consumptie van goederen en diensten te vermijden, en dat kan ook omvatten het doelbewust verminderen van de input die nodig is voor het maken van producten via de bron afname. Dergelijke inspanningen om bronnen te verminderen, kunnen het verminderde gebruik van nieuwe materialen en energiebesparing omvatten, evenals het creëren van minder vervuiling en toxiciteit van afval. Populaire initiatieven zijn onder meer het verminderen van verpakkingen, energie-efficiëntere productie en faciliteiten, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en zuiniger goederentransport. De vermindering van het waterverbruik en de watervoetafdruk is onlangs een centraal punt geworden voor inspanningen om afval te verminderen.
Hergebruik is een andere krachtige tactiek om afvalproductie te voorkomen. Herbruikbare verpakkingssystemen kunnen bijvoorbeeld de behoefte aan wegwerpverpakkingen elimineren en ook een betere productbescherming bieden, waardoor productschade en daarmee gepaard gaande verliezen worden verminderd. Meer in het algemeen kan het creëren van duurzamere goederen een gunstige manier zijn om afval te verminderen.
Recycling en compostering
Voor zover initiële bronreductie of het gebruik van duurzame herbruikbare goederen niet mogelijk is, is recycling van producten of compostering van organisch materiaal de volgende voorkeursaanpak.
Recycling omvat het verzamelen, sorteren en verwerken van producten tot grondstoffen die kunnen worden gebruikt als input voor de productie van nieuwe producten. Het recyclen van producten op zijn beurt resulteert over het algemeen in een materiaal dat meer is energiezuiniger, minder vervuilend en kosteneffectiever te produceren, terwijl het verbruik van maagdelijke materialen. Neem bijvoorbeeld de behuizing van aluminium. Het equivalent van 60,2 miljard aluminium blikjes werden in 2013 in de VS gerecycled en hergebruikt, wat neerkomt op een terugwinningspercentage van 66,7 procent. Tijdens het terugwinningsproces werd het gebruik van 17 miljoen vaten benzine vermeden, doordat er minder energie nodig is om gerecycled materiaal te verwerken dan nieuwe inhoud.
Composteren houdt in dat organisch materiaal, zoals tuinafval en voedselresten, niet op stortplaatsen terechtkomt, waardoor de uitstoot van schadelijke broeikasgassen wordt voorkomen.
Afval-naar-energie
Het proces van waste-to-energy (WTE) omvat het opvangen van energie uit afval. Dit wordt bereikt via verschillende benaderingen, waaronder afvalverbranding, pyrolisatie, anaëroob, vergisting, vergassing en terugwinning van stortgas.
In Zweden bijvoorbeeld wordt ongeveer de helft van het vaste afval verbrand om elektriciteit op te wekken. Pyrolyse wordt gebruikt in processen zoals het maken van schone energie uit oude banden, evenals erin plastic afval omzetten in olie.
Behandeling en verwijdering
Beschikbaarheid is de laatste optie in de afvalhiërarchie, maar een belangrijk onderdeel van geïntegreerd afvalbeheer. Stortplaatsen zijn de meest gebruikelijke benadering van verwijdering, waarbij het ontwerp, de werking en de vereisten voor het einde van de levensduur strikt worden gecontroleerd. In de VS moeten stortplaatsen voldoen aan strikte normen die zijn vastgesteld door EPA, en worden doorgaans gereguleerd op staats-, stam- of lokaal niveau.
Ook bij stortplaatsen is er aandacht voor herstel. Methaangas, dat wordt gegenereerd door rottend organisch materiaal, kan worden opgevangen voor energie. En na sluiting kunnen stortplaatsen worden afgedekt en hergebruikt voor ander gebruik, zoals parken of golfbanen.