U wordt beschuldigd van smaad: iets slechts zeggen of schrijven over iemand waardoor die persoon schade heeft geleden. Hoe kun je jezelf verdedigen?
Wat is laster?
Laster is het schaden van de reputatie van iemand anders door het afleggen van een valse verklaring (schriftelijk of mondeling) tegenover een andere persoon.
Bij laster wordt ervan uitgegaan dat de goede naam van een persoon waarde heeft en dat als die goede naam wordt vernietigd, de persoon die deze vernietigt daarvoor moet boeten. In de VS ligt de bewijslast (de hoeveelheid bewijsmateriaal die nodig is om de zaak te bewijzen) doorgaans bij de eiser.
Smaad en laster zijn beide vormen van smaad. Bij smaad wordt iemand schriftelijk belasterd, terwijl bij laster iemand mondeling wordt belasterd.
Hoe wordt smaad voor de rechtbank berecht?
In de Verenigde Staten wordt smaad berecht door staatsrechtbanken volgens de staatswetten. Elke staat beslist wat smaad is en welke verdedigingsmechanismen de verdachte ter beschikking staan. Staten beslissen ook over de bewijslast (hoeveel bewijs is nodig om smaad te bewijzen).
Het Digital Media Law Project heeft een staat juridische gids die u kunt gebruiken om de details van de lasterwetgeving in uw land te vinden. Klik op de staatsafbeelding en scrol omlaag naar 'Wet inzake laster'.
Hoe kan ik mij verdedigen tegen een rechtszaak wegens smaad of laster?
Om smaad te bewijzen, moet de eiser aantonen (1) dat de verklaring vals is, (2) dat deze is gepubliceerd of gecommuniceerd aan een derde persoon, (3) dat er sprake is van een fout die op zijn minst neerkomt op nalatigheid, en (4) dat er schade is toegebracht aan de persoon of entiteit.
De verklaring moet vals worden bewezenDe waarheid is een absolute verdediging tegen laster. Als een bewering waar is, kan deze niet lasterlijk zijn. Als iemand bijvoorbeeld zegt: "Bill heeft 100 dollar gestolen uit de supermarkt" en hij is veroordeeld voor die diefstal, dan is dat bewijs en niet lasterlijk. Veel smaadzaken zijn gebaseerd op de vraag of een uitspraak over iemand waar is.
Er moet communicatie zijn. Er moet bewezen worden dat de verklaring is gecommuniceerd. Als je iets over iemand hebt geschreven en je hebt het naar niemand gestuurd of gepubliceerd, is er geen sprake van smaad. Communicatie vereist zowel een ontvanger van de boodschap als een zender.
De stelling is een mening, geen feit. Een verklaring moet vals zijn om schadelijk te zijn, dus een mening is geen laster. Van een mening als 'Bill is een opvliegende eikel' kan niet worden bewezen dat deze waar of onwaar is; het is niet lasterlijk. Maar 'Bill heeft honderd dollar gestolen uit de supermarkt' is geen mening, dus als deze niet waar is, kan deze het onderwerp zijn van een rechtszaak wegens smaad.
Er moet sprake zijn van schade. De eiser moet bewijzen dat zijn of haar goede naam is geschaad. Als je zegt dat iemand een 'idioot' is en niemand gelooft het, dan kan dat geen kwaad. Aan de andere kant, als je zegt dat iemand een nietsnut is, en een bank weigert die persoon een lening te geven, dan zal hij of zij ze heeft een zaak tegen u wegens smaad omdat er schade is aangericht aan die persoon vanwege de stelling.
Een rechter kan beslissen dat een uiting lasterlijk is, maar dat er weinig of geen schade aan is. Dit is de reden waarom sommige rechtszaken wegens smaad worden afgehandeld met een boete van $ 1. Er staat dat de persoon gewond is geraakt, maar niet veel. In een geval, natuurkundige William Shockley won $ 1 in een schikking wegens smaad tegen de Atlanta Constitution.
Er is toestemming gegeven. Als u kunt bewijzen dat de eiser met de verklaring heeft ingestemd, bijvoorbeeld in een interview of in een schriftelijke toestemmingsverklaring, is er geen sprake van smaad. Het is een ander geval waarin er iets schriftelijk moet zijn waaruit de toestemming blijkt. Het is niet eenvoudig om toestemming te bewijzen in een ‘hij zei/zij zei’-situatie.
Er kan aanspraak worden gemaakt op voorrecht of immuniteit. Een veel voorkomende verdediging tegen smaad is privilege of immuniteit. Er zijn veel soorten privileges, maar de meest voorkomende zijn absolute privileges en gekwalificeerde privileges.
- Absoluut voorrechtis immuniteit tegen de beschuldiging van smaad, zelfs als de verklaring kwaadwillig is. Absoluut voorrecht wordt het vaakst opgeëist door wetgevers. Als een senator bijvoorbeeld een toespraak houdt in de Senaat en zegt dat die en die een lafaard is, zou het moeilijk zijn om haar van laster te beschuldigen.
- Het andere gemeenschappelijke voorrecht is gekwalificeerd voorrecht. In dit geval legt iemand een verklaring af die lasterlijk kan zijn, maar dit is niet vanwege de specifieke omstandigheden.
Publieke figuren en de pers in laster
Zaken waarbij publieke figuren betrokken zijn, zijn anders dan zaken die betrekking hebben op de reputatie van particuliere burgers. Een gouverneur die denkt dat ze in de pers is belasterd, moet bijvoorbeeld bewijzen dat een lasterlijke verklaring is gepubliceerd met ‘daadwerkelijke boosaardigheid’ en ‘roekeloze minachting’ voor de waarheid.
